«Η κυβέρνηση ρυθμίζει, για πρώτη φορά στη χώρα μας, το θολό τοπίο του Λόμπινγκ. Η αντιπολίτευση λέει όχι.»
Ομιλία του Βουλευτή Π.Ε Κοζάνης Στάθη Κωνσταντινίδη στο Σ/Ν για την “Ενίσχυση διαφάνειας και λογοδοσίας σε θεσμικούς φορείς της Πολιτείας, αποκατάσταση ακεραιότητας του Ε.Σ.Κ. και λοιπές διατάξεις του Υπ. Εσωτερικών”
Λυπάστε, καλέ συνάδελφε, αλλά σας διαβεβαιώ θα λυπηθείτε πολύ περισσότερο όταν δοθεί αυτή η απάντηση από τον ελληνικό λαό.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε Υπουργέ
Στο άκουσμα της λέξης λομπίστας, ομολογουμένως, δεν κάνουμε και τους καλύτερους συνειρμούς.
Κι αυτό γιατί στην καθομιλουμένη ο όρος παραπέμπει στον διαδρομιστή, στον κινούμενο στο παρασκήνιο, στον διαπλεκόμενο.
Όμως, η απαξίωσή του δεν είναι άσχετη με την απουσία ρυθμιστικού πλαισίου στη χώρα μας και την αντιποίηση του τίτλου από διάφορους σαλτιμπάγκους.
Έρχεται, λοιπόν, για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη, το συζητούμενο σχέδιο νόμου να διαμορφώσει όρους νομιμότητας, ακεραιότητας, διαφάνειας και λογοδοσίας, στο πεδίο της εκπροσώπησης και προώθησης συμφερόντων στη δημόσια ζωή.
Κάτι που συμβαίνει εδώ και αρκετά χρόνια στα προηγμένα κράτη, και για το οποίο -το θεσμικό κενό, δηλαδή- η χώρα μας έχει δεχθεί επανειλημμένα συστάσεις από διεθνείς οργανισμούς που ασχολούνται με την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Κι ενώ, εύλογα θα ανέμενε κανείς απ΄ όλα τα κόμματα να υποδεχθούν θετικά μία τέτοια νομοθετική πρωτοβουλία, αυτό δεν συνέβη κατά τη συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή, όπου την υπερψήφισε μόνο η κυβερνητική πλειοψηφία.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ενώ μέχρι σήμερα (στην Ελλάδα) η λειτουργία του λόμπινγκ (lobbying) παρέμενε tabula rasa, η αντιπολίτευση αρνείται επί της αρχής τη θέσπιση ενός πλαισίου που θα ρίξει φως στο θεσμικά θολό αυτό τοπίο.
Τι είναι όμως το λόμπινγκ; Πόσο καλό ή κακό είναι τελικά;
Με την ευρεία έννοια είναι η εκπροσώπηση συμφερόντων και η άσκηση επιρροής υπέρ αυτών ενώπιον θεσμικών φορέων της Πολιτείας.
Με την στενότερη και ρυθμιζόμενη έννοια είναι η αμειβόμενη άσκηση της διαμεσολαβητικής αυτής εργασίας, στα στάδια της νομοθέτησης, της έκδοσης κανονιστικών πράξεων, εγκυκλίων κλπ, από φυσικά ή νομικά πρόσωπα που εγγράφονται σε ειδικό μητρώο και υπόκεινται σε πλαίσιο κανόνων, απαγορεύσεων, εποπτείας και κυρίως διαφάνειας.
Πρόκειται για δραστηριότητα με μακρά διαδρομή, που μέχρι να γίνει αποδεκτή, ως θεμιτή άσκηση επιρροής σε φορείς της πολιτικής εξουσίας, πέρασε διάφορα στάδια κριτικής και αμφισβήτησης, αναλόγως των κρατουσών ιδεολογικών αντιλήψεων και της πολιτικής κουλτούρας στην κάθε κοινωνία.
Στις σύγχρονες αστικές δημοκρατίες, συνιστά έκφανση της δημοκρατικής λειτουργίας, στο πλαίσιο της κοινωνικής και οικονομικής ελευθερίας και δράσης, ενός ατόμου, μίας ομάδας ή ενός οργανισμού.
Κατά βάση, το αρνητικό της πρόσημο το οφείλει στο γεγονός ότι ενσωματώνει τομεακή, ατομική ή συντεχνιακή διεκδίκηση, που κατά την κοινή αντίληψη αντιμάχεται το κοινωνικό συμφέρον.
Όμως, αυτό δεν ισχύει στην πράξη. Η διαμόρφωση της πολιτικής, με την αξιοποίηση της εξειδικευμένης γνώσης και εμπειρίας επαγγελματιών, όταν γίνεται με όρους ακεραιότητας, αποδεικνύεται επωφελής για ευρύτερες ομάδες και για το σύνολο της κοινωνίας.
Από την άλλη, η μη ρύθμιση ενός πεδίου στο οποίο συναντιούνται ποικιλώνυμα συμφέροντα με τη νομοθετική και την εκτελεστική εξουσία, δημιουργεί δικαιολογημένη καχυποψία, ίσως και εστίες διαφθοράς.
Συνεπώς, το λόμπινγκ υπήρχε και θα υπάρχει και δεν εισάγεται με το παρόν σ/ν στη δημόσια ζωή, απλά, ρυθμίζεται και ελέγχεται για πρώτη φορά στη χώρα μας.
Ξενίζει, συνεπώς, η στάση της αντιπολίτευσης σε ένα σ/ν, το οποίο επί της αρχής χαιρετίστηκε από το σύνολο των φορέων που προσκλήθηκαν κατά τη νομοθετική επεξεργασία.
Ιδίως, μάλιστα, η στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία επί 4,5 χρόνια δεν έκανε απολύτως καμία ενέργεια στη συγκεκριμένη κατεύθυνση, δηλαδή, για να ρυθμίσει το συγκεκριμένο αντικείμενο.
Αντίστοιχη στάση, όμως, έχει τηρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ και σε άλλες νομοθετικές παρεμβάσεις κατά της διαφθοράς, όπως για το σύστημα εσωτερικού ελέγχου στον Δημόσιο Τομέα και την καθιέρωση του θεσμού του Συμβούλου Ακεραιότητας.
Στα λόγια, βέβαια, δεν χάνει την ευκαιρία να υποδυθεί τον τιμητή της νομιμότητας και της διαφάνειας.
Τα αποτελέσματα όμως, αποδεικνύουν ότι με τη σημερινή κυβέρνηση η Ελλάδα αναρριχήθηκε στις σχετικές διεθνείς κατατάξεις και το παρόν νομοσχέδιο θα συμβάλλει στην ακόμα καλύτερη αξιολόγησή της.
Είναι, συνεπώς, καλό να γνωρίζουμε πότε, με ποιον και για ποιο αντικείμενο συναντιέται ένας υπουργός, όπως είναι καλό να μπουν δικλείδες στην δραστηριότητα ανθρώπων της εξουσίας μετά τη λήξη της θητείας τους, φαινόμενο που είναι γνωστό με τον όρο της ¨περιστρεφόμενης θύρας¨, το οποίο αντιμετωπίζεται και με διατάξεις του παρόντος νομοσχεδίου.
Ασφαλώς και δεν εξαλείφει καμία ρύθμιση από μόνη της τις παθογένειες σε έναν χώρο, αλίμονο όμως αν αυτό μας οδηγούσε στην αντίπερα όχθη της απορρύθμισης, την οποία πρακτικά ή εκ του αποτελέσματος φαίνεται να υπερασπίζεται σύσσωμη η αντιπολίτευση.
Συγκεφαλαιώνοντας, είναι καινοτόμες και αναμφίβολα θετικές οι διατάξεις:
-για τον έλεγχο των δραστηριοτήτων άσκησης επιρροής,
– για τη σύσταση του Μητρώου Διαφάνειας,
– για τον καθορισμό δικαιωμάτων και υποχρεώσεων στους εκπροσώπους συμφερόντων,
– για τον έλεγχο αθέμιτων πρακτικών από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας και την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων,
– για την παροχή δώρων προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και μέλη της Κυβέρνησης,
καθώς και οι ειδικότερες ρυθμίσεις:
– για την κατάργηση των παρεκκλίσεων από το Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας, με την παράλληλη πρόβλεψη για τη δυνατότητα μετάταξης υπαλλήλων στους φορείς όπου υπηρετούν με απόσπαση, βάσει των καταργούμενων διατάξεων.
– για τον διορισμό στο Δημόσιο συγγενούς αποβιώσαντος δημοσίου υπαλλήλου
– για τη διασφάλιση των εργαζομένων ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Κέντρου Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας
– για την παροχή δικαιώματος υπογραφής σε γεωτεχνικούς που εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου στο Δημόσιο ή σε ΟΤΑ, όπως δηλαδή ισχύει και σε άλλες ειδικότητες και
– για τον ετήσιο προγραμματισμό της δημόσιας διοίκησης και στις προσλήψεις προσωπικού με σχέση εργασίας ι.δ.ο.χ. ή σύμβαση μίσθωσης έργου ή με ωριαία αποζημίωση.
Εδώ, κύριε Υπουργέ, πρέπει να δούμε με προσοχή και ευαισθησία το θέμα των καθαριστριών των σχολικών κτηρίων, οι οποίες καταφανώς καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες στον Δημόσιο Τομέα.
Ολοκληρώνοντας, κύριε Υπουργέ, σας παρακαλώ να ανταποκριθείτε στο αίτημα των φορέων της Δυτικής Μακεδονίας, για τη δυνατότητα μετάταξης όσων εργάζονται σε αυτούς με καθεστώς απόσπασης, ενόψει του αυξημένου φόρτου και των αναγκών που αντιμετωπίζουν οι υπηρεσίες της περιοχής στο πλαίσιο της μετάβασης σε ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό μοντέλο.
Έχετε, δικαίως, ανακηρυχθεί σύμμαχος σε αυτή την προσπάθεια και φέρετε την καλή ευθύνη να υπερασπίζεστε διαρκώς τον τιμητικό αυτό τίτλο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
