Το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας, για το οποίο είχαν έντονα επικριθεί οι διατάξεις του Κλεισθένη που αφορούν τις Κοινότητες, επιχειρεί να άρει –όσο είναι τώρα πια εφικτό- η Κυβέρνηση στο πολυνομοσχέδιο,ενόψει εγκατάστασης των νέων Αυτοδιοικητικών Αρχών.
Yπενθυμίζεται ότι το νέο πλαίσιο εκλογής, διακυβέρνησης και αρμοδιοτήτων που επέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ για τις Κοινότητες, ευρέως στηλιτεύθηκεγια εγκαθίδρυση οιονεί τρίτου βαθμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ το Σύνταγματης Ελλάδας, στο αρ.102, με σαφήνεια ορίζει ότι οι βαθμοί Τ.Α. στη Χώρα μας είναι μόνο δύο.Ταυτοχρόνως, σημεία κατηγορήθηκαν για σκόπιμη στρέβλωση της λαϊκής ετυμηγορίας.
Τις ενστάσεις αντισυνταγματικότητας του Κλεισθένη είχε εγείρει επανειλημμένα η ΚΕΔΕ,ενώ ιδίως το “Αυτοδιοικητικό Κίνημα” ανέδειξε με έμφαση το θέμα, προτείνοντας τεκμηριωμένες διορθώσεις, πριν γίνει νόμος.
Τώρα, ένα χρόνο μετά, το Ν/Σ ειδικά για τις Κοινότητες εστιάζει σε 2 κινήσεις κατάργησης του Κλεισθένη.
Ι] ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑΙ Η ΕΜΜΕΣΗ ΕΚΛΟΓΗ -Ο ΛΑΟΣ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΕΙ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ
Η 1η κυβερνητική κίνηση αφορά τον τρόπο εκλογής του Προέδρου στις Κοινότητες άνω των 300 κατοίκων.
Ο Κλεισθένης προβλέπει πως (εφόσον κανένας Συνδυασμός Κοινότητας δεν έλαβε άνω του 50%)ο Πρόεδρος δεν αναδεικνύεται με άμεση εκλογή από την ψήφο του λαού στην κάλπη, αλλά με έμμεση εκλογή από το Συμβούλιο Κοινότητας, βάσει διαδικασία από την οποία Πρόεδρος μπορεί να προκύψει Σύμβουλος του Συνδυασμού που ο λαός κατέταξε στη 2η θέση.
Η παρ.9 του αρ.5 του Ν/Σ καταργεί την έμμεση εκλογή, εισάγοντας τις εξής ρυθμίσεις:
1) “Πρόεδρος του Συμβουλίου της Κοινότητας άνω των 300 κατοίκων ορίζεται ο Σύμβουλος ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΚΑΤΑ ΣΕΙΡΑ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης μεταξύ των υποψηφίων του Συνδυασμού του, σύμφωνα με την Απόφαση επικύρωσης της εκλογής από το αρμόδιο Πρωτοδικείο. Η μη αποδοχή του αξιώματος του Προέδρου, δεν οδηγεί σε απώλεια της ιδιότητας μέλους του Συμβουλίου της Κοινότητας.”
2) “Η παρ.2 του αρ.79 του ν.3852/2010 καταργείται και οι επόμενες παρ. αναριθμούνται αναλόγως.”Εκεί οριζόταν η διαδικασία έμμεσης εκλογής.
3)“Αν η θέση του Προέδρου του Συμβουλίου της Κοινότητας κενωθεί λόγω θανάτου ή παραίτησης ή έκπτωσης από το αξίωμα ή εξαιτίας οποιουδήποτε άλλου λόγου, Πρόεδρος ορίζεται ο επόμενος κατά σειρά σταυρών προτίμησης Σύμβουλος ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΣΕ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΥ και αν εξαντληθούν οι Σύμβουλοι του πρώτου Συνδυασμού, Πρόεδρος ορίζεται ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης μεταξύ των Συμβούλων του δεύτερου Συνδυασμού και ούτω καθεξής.”
ΙΙ] ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΠ
Δεύτερη κίνηση, η τροποποίηση αρμοδιότητας του Προέδρου / Συμβουλίου Κοινότητας (από αποφασιστική) σε εισηγητική προς το Δημοτικό Συμβούλιο για θέματα Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων που προορίζονται για επενδυτικές ανάγκες (δηλαδή για την αποκαλούμενη τέως ΣΑΤΑ).
Αναλυτικότερα, με τις περ.δ’ και εδ’ της παρ.9 του αρ.5 του Ν/Σ, ηπερ’β’ της παρ.2 του αρ.82 και η παρ.β’ της παρ.1 του αρ.83 του ν.3852/2010 που είχαν αντικατασταθεί από τον Κλεισθένη, διαμορφώνονται αντιστοίχως :
“β) ΑποφασίζειΕΙΣΗΓΕΙΤΑΙ για την κατανομή του αναλογούντος στην Κοινότητα ποσοστού των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων που προορίζονται για επενδυτικές ανάγκες του Δήμου, σύμφωνα με την παρ.4Α του αρ.259,” (αφορά Κοινότητες < 300 κατοίκους)
“β)Αποφασίζει ΕΙΣΗΓΕΙΤΑΙ ποια έργα και δράσεις θα εκτελεστούν στην Κοινότητα, από το ποσοστό των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων που προορίζονται για επενδυτικές ανάγκες του Δήμου, που της αναλογούν, σύμφωνα με την παρ.4Α του αρ.259,” (αφορά Κοινότητες > 300 κατοίκους)
Στην Αιτιολογική Έκθεση, τεκμηριώνονται οι ανωτέρω αλλαγές, ως εξής:
“Η δια ξεχωριστής κάλπης εκλογή, αλλά και η αποφασιστική αρμοδιότητα που καθ’ υπερβολήν δόθηκε στους εκπροσώπους των Κοινοτήτων κατά τις διατάξεις του ν.4555/2018, ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ DEFACTOΜΙΑ ΜΟΡΦΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΡΙΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ, γεγονός ΜΗ συμβατό προς τις διατάξεις της παρ.1 του αρ.102 του ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ. Η προτεινόμενη ρύθμιση ευθυγραμμίζει πλήρως την ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΣΤΡΕΒΛΩΣΗ με το πνεύμα συντακτικού νομοθέτη και το γράμμα της διάταξης του αρ.102 του Συντάγματος”.
Σημαντική, τέλος, είναι η παράμετρος για το θέμα, την οποία επεσήμανε στην πρόσφατη συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ επί του Ν/Σ, το “Αυτοδιοικητικό Κίνημα”:
Απ’ τη στιγμή που αίρεται η αποφασιστική αρμοδιότητα των Κοινοτήτων για την τ.ΣΑΤΑ, πρέπει ταυτοχρόνως να τροποποιηθεί η παρ.4Α του αρ.259(που ο Κλεισθένης πρόσθεσε) και η όλη διαδικασία περί κατανομής της τ.ΣΑΤΑ από τον Υπουργό Εσωτερικών ανά Κοινότητα κλπ. Πρόκειται για διαδικασία “γραφειοκρατική”, αφορά κατανομές ελάχιστων ποσών, “θα οδηγήσει σε τραγελαφικές καταστάσεις”, συνεπώς είναι αναγκαίο να επανέλθει η σχετική διαδικασία που προέβλεπε ο Καλλικράτης