«Σύμβολο αλλαγής η νέα Πρόεδρος της Δημοκρατίας»
Η πρόταση και η μετέπειτα σημερινή ομόθυμη εκλογή της κας Αικατερίνης Σακελλαροπούλου για την Προεδρία της Δημοκρατίας (εφεξής ΠτΔ) συμβολίζει την αλλαγή σε πολλά επίπεδα και επιβεβαιώνει τη μετάβαση της χώρας σε μια νέα εποχή.
Πρώτον, το γεγονός ότι δεν επελέγη πολιτικό-κομματικό πρόσωπο για το ύπατο αξίωμα, αλλά μια καταξιωμένη δικαστικός, συνιστά επιβεβαίωση της αλλαγής πολιτικής νοοτροπίας που επιχειρεί να εμπνεύσει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η Κυβέρνηση, κάτι που στην 6μηνη θητεία της επιτυχώς κατορθώνει. Ενώ στη «βεντάλια» των επιλογών του Πρωθυπουργού για τη θέση ΠτΔ υπήρχαν πολύπειρα και άξια πολιτικά στελέχη τόσο από το χώρο της Κεντροδεξιάς όσο και της Κεντροαριστεράς, εκείνος επέλεξε ένα πρόσωπο με περγαμηνές επαγγελματικές. Αποκωδικοποιώντας την επιλογή της κας Σακελλαροπούλου ο Πρωθυπουργός στέλνει το μήνυμα ότι η στείρα αντιπαράθεση και η ακραία κομματική πόλωση –που οδήγησαν εν πολλοίς και στην απονομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος- ανήκουν στο παρελθόν και ότι σε μείζονα ζητήματα πρέπει να επιδιώκουμε τη συναίνεση εξαντλώντας κάθε περιθώριο σύγκλισης.
Μετά την προσφάτως ολοκληρωθείσα αναθεώρηση του άρθρου 32 του Συντάγματος περί εκλογής ΠτΔ, με το οποίο αποσυνδέθηκε η διαδικασία εκλογής από τη διάλυση της Βουλής και αρκεί, πλέον, στην πέμπτη και τελευταία ψηφοφορία σχετική πλειοψηφία, ο Πρωθυπουργός θα μπορούσε να επιλέξει Πρόεδρο της δικής του αποκλειστικά επιλογής αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης. Όχι μόνο δεν το έπραξε, αλλά πρότεινε πρόσωπο υπερκομματικό και ευρύτατης αποδοχής που μπορεί να επιτελέσει ρόλο ενοποιητικό. Και ενώ η συναινετική κουλτούρα, που χαρακτηρίζει τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη παραμένει στην Ελλάδα διαρκές ζητούμενο, η παρούσα κυβέρνηση –πολύ πριν από την πρόταση της κας Σακελλαροπούλου- είχε δώσει θετικά δείγματα γραφής. Υπενθυμίζω το νομοσχέδιο για την ψήφο των αποδήμων (288 ψήφοι) και την εκλογή του Προέδρου της Βουλής (283 ψήφοι).
Δεύτερον, η τοποθέτηση μιας γυναίκας στο ανώτατο αξίωμα συνιστά αλλαγή, στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα ισότητας των δύο φύλων. Όλοι παρασυρόμαστε στην παγίδα του «φυλετικού πολέμου». Το φύλο δεν θα βρισκόταν στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, εάν γυναίκες και άνδρες εναλλάσσονταν σε δημόσια αξιώματα. Όμως, μεταπολιτευτικά δεν υπήρξε καμία γυναίκα στο ύπατο πολιτειακό αξίωμα και ήταν καιρός μία καταξιωμένη γυναίκα να εκλεγεί στον Προεδρικό θώκο. Όπως εύστοχα σημείωσαν συνεργάτες του Πρωθυπουργού, η επιλογή για πρώτη φορά μιας γυναίκας για το ύπατο πολιτειακό αξίωμα στέλνει μήνυμα πως, εν έτει 2020, το φύλο δεν αποτελεί εμπόδιο και συγκριτικό πλεονέκτημα για καμία θέση, ακόμα και εάν πρόκειται για τον πρώτο πολίτη της χώρας.
Τρίτον, η πρόταση της κας Σακελλαροπούλου συμβολίζει την εμπιστοσύνη σε μια κορυφαία δικαστική λειτουργό, την ώρα που τα τελευταία χρόνια ο θεσμός έχει τρωθεί πολλαπλώς και βάναυσα. Η κα Σακελλαροπούλου επέδειξε σπάνια ακεραιότητα, όταν στην υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών, ως Αντιπρόεδρος τότε του Δικαστηρίου, ενώ δεν μετείχε στη σύνθεση, υπερασπίστηκε δημόσια την ανεξαρτησία του διαχωρίζοντας τη θέση της από τις προσπάθειες της τότε κυβέρνησης να επηρεάσει την κρίση του. Μάλιστα, το γεγονός ότι παρά τη δημόσια διαφοροποίησή της η προηγούμενη κυβέρνηση επέλεξε να την προαγάγει στην Προεδρία του ΣτΕ επιβεβαιώνει την αξία της.
Τέταρτον, η ομόθυμη επιλογή της κας Σακελλαροπούλου είναι σημαντική όχι μόνο σε επίπεδο συμβολισμών αλλά και ουσίας. Η άρτι εκλεγείσα ΠτΔ έχει συνδέσει τη διαδρομή της στο δικαστικό σώμα κυρίως με θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχοντας υπηρετήσει επί σειρά ετών στο Ε’ Τμήμα του ΣτΕ (το «οικολογικό»), εισηγήθηκε την ακύρωση της εκτροπής του Αχελώου, τάχθηκε υπέρ της διατήρησης των προσφυγικών της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, ενώ ως εισηγήτρια απέρριψε τις αιτιάσεις κατά της Καναδικής επένδυσης στις Σκουριές. Επιπλέον όταν το ΣτΕ, το 2014, έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο για την ιθαγένεια των παιδιών των νόμιμων μεταναστών, εκείνη διαφώνησε και τάχθηκε με τη μειοψηφία.
Όσοι θεωρούν τη θέση του ΠτΔ ως «συμβολική» και «διακοσμητική» πιθανότατα αγνοούν ότι δημοκρατία και πολιτική δεν υπάρχουν χωρίς συμβολισμούς.
Βέβαια μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος, το 1986, αποψιλώθηκαν οι Προεδρικές υπερεξουσίες που προσιδίαζαν σε Ημι-προεδρικό πολίτευμα, ενδυναμώθηκε ο έτερος πόλος της εκτελεστικής εξουσίας και οδηγηθήκαμε σε ένα σύστημα πρωθυπουργοκεντρικό δίχως ισχυρά θεσμικά αντίβαρα.
Ωστόσο η αποστολή του ΠτΔ, παρότι αυστηρά οριοθετημένη από τον Καταστατικό Χάρτη της χώρας, παραμένει σημαντική για τη λειτουργία του πολιτεύματος.
Σε συνέχεια της επιτυχημένης θητείας του απελθόντος ΠτΔ, κ. Προκόπη Παυλόπουλου, η κα Σακελλαροπούλου καλείται να εκπροσωπήσει διεθνώς τη Χώρα μας σε μία περίοδο όξυνσης των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας και άμυνας.
Είμαι βέβαιος ότι θα καταφέρει να ενσαρκώσει την εθνική ενότητα και να λειτουργήσει συμβολικά ως φορέας εθνικής και πολιτικής ομοψυχίας.
Γιώργος Αμανατίδης
Βουλευτής Ν. Κοζάνης – ΝΔ