Η κατάκτηση της γλώσσας αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα του ανθρώπου.
Φτάνει να αναλογιστούμε ότι ένας ενήλικας μέσης ηλικίας παράγει περίπου 150 λέξεις το λεπτό, επιλέγοντας από μια λίστα 30.000 έως 60.000 λέξεων τις οποίες χρησιμοποιεί κάθε φορά μέσα από μια μυριάδα γραμματικών δομών και κάνει λιγότερα από 0,1% λάθη! Ακούγεται εξαιρετικά εντυπωσιακό, σωστά; Θα εντυπωσιαστούμε περισσότερο αν σκεφτούμε ότι ένα τετράχρονο παιδί αναμένεται να έχει κατακτήσει ήδη σε μεγάλο βαθμό τις δεξιότητες που σχετίζονται με την επικοινωνία, τον λόγο και την ομιλία!
Επικοινωνία: Είναι η μεταφορά ιδεών και συναισθημάτων μεταξύ των ανθρώπων. Διακρίνεται σε λεκτική και μη λεκτική.
Λόγος: Είναι η ικανότητα αναγνώρισης λέξεων και προτάσεων που ακούει ένα άτομο καθώς και η ικανότητα ορθής χρήσης αυτών για τη δημιουργία προτάσεων.
Ομιλία: Είναι η ικανότητα ορθής χρήσης των ήχων για την άρθρωση των λέξεων, η ομαλή ροή και η ποιότητα φώνησης.
Τρείς διαφορετικοί παράγοντες συντελούν ώστε να μπορεί ένας άνθρωπος να επικοινωνεί, να ικανοποιεί τις βασικές του ανάγκες, τα συναισθήματα καθώς και να δημιουργεί σχέσεις και δεσμούς.
Η επικοινωνία είναι θα λέγαμε η βάση, καθώς τη χρησιμοποιούμε από πολύ νωρίς στη ζωή μας. Με την βλεμματική επαφή αναγνωρίζουμε, μαθαίνουμε και δείχνουμε κάτι που θέλουμε ακόμη κι αν δεν είμαστε σε θέση να παράγουμε λέξεις, ήδη από την πρώτη βρεφική ηλικία! Αργότερα θα χρησιμοποιήσουμε το σώμα μας και τα χέρια μας για να δείξουμε ή να πάρουμε κάτι, τις εκφράσεις μας για να δείξουμε ένα συναίσθημα. Και σιγά-σιγά θα αρχίσουμε να βγάζουμε τις πρώτες φωνές/ήχους.
Έχοντας χτίσει τη βάση, βάζουμε τον λόγο και κάπου εκεί θα αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε τις πρώτες απλές καθημερινές λέξεις για να ικανοποιήσουμε τις βασικές βιολογικές ανάγκες μας (μαμά, νερό, γάλα, κλπ.) Όσο περνάει ο καιρός θα προστίθενται κι άλλες λέξεις ώσπου να γίνουν μικρές φράσεις, πολλές φορές χαριτωμένες και γλυκιές, μιας και δεν θα είναι ούτε γραμματικά ορθές ούτε απόλυτα καταληπτές από όλους. Θα μιλάμε με άνεση κυρίως με τους οικείους μας (γονείς, παππούδες και κοντινούς φίλους).
Μεγαλώνοντας, τα γραμματικά λάθη μειώνονται και οι ήχοι παράγονται με τον αναμενόμενο τρόπο και κάπου στην ηλικία 3,5 ετών η ομιλία μας γίνεται σχεδόν στο 100% κατανοητή και σε ένα μη οικείο πρόσωπο και μπορούμε να κάνουμε έναν μικρό διάλογο! Ο καιρός περνάει και μειώνεται όλο και περισσότερο και η πιθανή αλλοιωμένη άρθρωση των ήχων της μητρικής μας γλώσσας!
Με λίγα λόγια κάπως έτσι αναπτύσσεται η αναμενόμενη ή τυπική πορεία της ανάπτυξης της γλώσσας. Σε πολλές περιπτώσεις τα πράγματα συμβαίνουν ακριβώς έτσι. Υπάρχουν όμως και κάποιες περιπτώσεις που υπάρχουν καθυστερήσεις ή/και σκαμπανεβάσματα ή παραμένουν μερικοί ήχοι αλλοιωμένοι για πολύ καιρό. Τότε είναι που κάποιος θα το παρατηρήσει και ίσως προβληματιστεί και στραφεί σε αναζήτηση υποστήριξης. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η ανάπτυξη δεν είναι γραμμική είναι δυναμική και για την πορεία της συμβάλλουν πολλοί παράγοντες τόσο βιολογικοί όσο και περιβαλλοντολογικοί. Επίσης μεγάλη σημασία έχει να σκεφτόμαστε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουμε δυναμικό επικοινωνίας απλά κάποιοι από εμάς το εκπέμπουμε με διαφορετικό ρυθμό ή και τρόπο πολλές φορές.
ΠΗΓΗ: Γλωσσική Ανάπτυξη. Ασημίνα Μ. Ράλλη
Γράφει η Λογοθεραπεύτρια



























