Το γνωστό ρητό λέει: «Αν η πραγματικότητα δεν συμφωνεί μαζί μας, τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα».
Με αφορμή την πρόσφατη ανάρτηση του Υφυπουργού κ. Κοντογεώργη με τίτλο: «Τι γίνεται πραγματικά στην Κοζάνη και τη Δυτική Μακεδονία», οφείλουμε να επισημάνουμε τα εξής:
Στη Δυτική Μακεδονία, εν έτη 2025, καταλύθηκε το θεμελιώδες δημοκρατικό δικαίωμα μιας κοινωνίας να διαμαρτύρεται ειρηνικά απέναντι σε αποφάσεις που επηρεάζουν τη ζωή και το μέλλον της. Διμοιρίες πάνοπλων ΜΑΤ επιτέθηκαν με πρωτοφανή αγριότητα σε πολίτες που δεν ζητούσαν τίποτα περισσότερο από το να ακουστεί η διαμαρτυρία τους από τον Πρωθυπουργό.
Το δεύτερο που προκαλεί εντύπωση είναι το ύφος του κ. Υφυπουργού, ο οποίος —αν και έχει επισκεφθεί τη Δυτική Μακεδονία μόλις δύο φορές— παρουσιάζεται ως ειδήμων για τα προβλήματα της περιοχής. Αντί ουσίας, αναπαράγει τη γνωστή «απάντηση Παπαθανάση», που αραδιάζει εκατομμύρια ευρώ, για προσκλήσεις και εντάξεις έργων και όχι για πληρωμές έργων, επενδύσεις και θέσεις εργασίας που έγιναν αυτά τα πέντε χρόνια.
Ο λόγος απλός. Επενδύσεις δεν έγιναν, θέσεις εργασίας δεν δημιουργήθηκαν και ίσως «θα δημιουργηθούν» σε τρία χρόνια από τώρα, ενώ οι πληρωμές έργων δυστυχώς είναι μόνο μερικές χιλιάδες ευρώ.
Η Περιφέρεια μας όχι μόνο δεν είδε τα 7,5 δισ. ευρώ που είχε υποσχεθεί ο ίδιος ο Πρωθυπουργός το 2020, τις «εμβληματικές επενδύσεις» και τις 25.000 θέσεις εργασίας, αλλά ενημερωθήκαμε ότι τελικά ο προϋπολογισμός της Δίκαιης Μετάβασης περιορίζεται στα 1,2 δισ. Ευρώ.
Ταυτόχρονα, παρουσιάστηκε ένα νέο «σχέδιο» 8,5 δισ. ευρώ, το οποίο όχι μόνο δεν ενισχύει την τοπική κοινωνία, αλλά:
- Συσσωρεύει κέρδη για τη ΔΕΗ και τους μετόχους της,
- Αφαιρεί άμεσα άλλες 3.000 θέσεις εργασίας σε σταθμούς και ορυχεία,
- Υφαρπάζει γη και φυσικούς πόρους,
- Μετατρέπει τη Δυτική Μακεδονία στον σκουπιδότοπο της χώρας.
Αυτό “πραγματικά” συμβαίνει στην Κοζάνη και τη Δυτική Μακεδονία.
Κι αν κάποιοι επιλέγουν να αγνοούν την πραγματικότητα, δεν σημαίνει ότι αυτή παύει να υπάρχει.
Για να έχουμε το μέτρο της αξιοπιστίας των όσων μας υπόσχονται για άλλη μια φορά, ας θυμηθούμε τι έλεγε το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ) για τον τόπο μας Βλέποντας παράλληλα τι πραγματικά υλοποιήθηκε.
- Το ΣΔΑΜ για τη Ρήτρα Δίκαιης Μετάβασης έλεγε (Σελ 116):
«Η ρήτρα δίκαιης μετάβασης καταλυτικός παράγοντας στην επιτάχυνση και υλοποίηση επενδύσεων στις επηρεαζόμενες περιοχές ….Επεκτείνεται στο σύνολο των αναπτυξιακών υπουργικών παρεμβάσεων •Ολιστική ενίσχυση και προτεραιοποίηση των λιγνιτικών περιοχών».
Τι έγινε;
ΔΕΝ ΕΦΑΡΜΟΣΘΗΚΕ. Την βαφτίσανε «γραφειοκρατικό εμπόδιο» και την πετάξανε στο καλάθι των αχρήστων.
- Το ΣΔΑΜ για Επενδύσεις έλεγε (Σελ 112-115): «Οι εμβληματικές επενδύσεις μπορούν να αποτελέσουν το εφαλτήριο για σειρά περεταίρω αναπτυξιακών δράσεων στις επηρεαζόμενες περιοχές» και τις ονομάτιζε:
- Φωτοβολταϊκά Πάρκα 2,3GW
- Εργασίες αποκατάστασης γαιών
- Ευρυζωνικόδίκτυο υπερ-υψηλών ταχυτήτων και δίκτυο κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς (5G)
- Ενίσχυση σιδηροδρομικού δικτύου και διασύνδεση με το εθνικό δίκτυο
- Αναβάθμιση αεροδρομίων (π.χ. αξιοποίηση αεροδρομίου Κοζάνης ως Γενικής Αεροπορίας
- Πεδίο ενεργειακής έρευνας και τεχνολογίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
- Υπερσύγχρονη κλινική φυσικής αποκατάστασης
- Οικοσύστημα οινικού τουρισμού στα πρότυπα της Βόρειας Ιταλίας
- Αρδευτικά έργα
- Ενίσχυση brand τοπικών προϊόντων
- Έξυπνες αγροτικές μονάδες παραγωγής (π.χ. υδροπονία)
- Μονάδα ευφυούς κτηνοτροφίας και ζωοτροφών
- Παραγωγή λιπασμάτων και εδαφοβελτιωτικών με βάση το λιγνίτη
- Ενίσχυση καλλιέργειας προϊόντων ΠΟΠ με έμφαση στις εξαγωγές
- Μονάδες μεταποίησης και συσκευασίας αγροτικών προϊόντων
- Κατασκευή καταλυμάτων για “τρίτη ηλικία” –ανάπτυξη ασημένιας οικονομίας
- Ανάδειξη χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς
- Βιομηχανικό πάρκο ηλεκτροκίνησης
- Μονάδας παραγωγής ανταλλακτικών, μερών ή ολόκληρων αυτοκινήτων
- Ανάπτυξη βιομηχανίας ανταλλακτικών και εξαρτημάτων (π.χ. πάνελ, καλώδια, πυλώνες Α/Γ, μετρητές)
- Διαμετακομιστικό κέντρο logistics
- Προσέλκυση ξένων φοιτητών για σπουδές σε ενέργεια, ανθρωπιστικές σπουδές, οικονομία και διοίκηση
- Αναβάθμιση κοινωνικών υποδομών (π.χ. Νέα ΕΠΑΛ, Πανεπιστημιούπολη, βρεφονηπιακοί σταθμοί)
- Μονάδα διαχείρισης αποβλήτων
- Μονάδα παραγωγής πράσινου υδρογόνου
- Συγκεντρωτικά ηλιακά συστήματα για παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού (CSP/CHP)
- Εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας
- Δημιουργία κέντρου επεξεργασίας βιομάζας
- Πρωτότυπο θεματικό πάρκο περιπέτειας, ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης
- Ανάπτυξη πρότυπων σχολείων
- Μουσεία τεχνολογίας, έρευνας και βιομηχανία
- Ίδρυση κέντρου ναυτικής εκπαίδευση
- Εγκατάσταση σχετικών δημόσιων υπηρεσιών στην περιοχή (π.χ. ΚΕΠ επιχειρηματικότητας, γραφείο ΑΠΕ)
- Ανάπτυξη πρότυπων σχολείων
- Μουσεία τεχνολογίας, έρευνας και βιομηχανίας
- Δίκτυα μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου
- Ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων στο πλαίσιο του “Εξοικονομώ-Αυτονομώ
- Αναβάθμιση δικτύου τηλεθέρμανσης
- Ολοκλήρωση οδικής διασύνδεσης (π.χ. Ε65, Α27, ΕΟ3, Φλώρινα-Πρέσπα, Φλώρινα-Νυμφαίο, σήραγγα Κλεισούρας, Ιωνία Οδός)
Τι έγινε;
Έγιναν μόνο τα Φωτοβολταϊκά Πάρκα και οι δράσεις «Εξοικονομώ – Αυτονομώ».
Δεν δόθηκαν τα κίνητρα για τις επενδύσεις αυτές και δεν τηρήθηκε το Πλάνο χρηματοδότησης των επενδύσεων.
- Το ΣΔΑΜ έλεγε (σελ111): Θέσπιση κινήτρων για επιχειρήσεις/φυσικά πρόσωπα.
Διαφήμιση των περιοχών και συναντήσεις με επενδυτές. Ολοκλήρωση έργων υποδομής και διευθέτηση φορέα για τις αποκαταστάσεις γαιών:
Τι έγινε;
Τίποτε από όλα αυτά: Δεν δόθηκε το μέγιστο ποσοστό κινήτρων (επιχορήγηση ή/και δανειακή διευκόλυνση: 60% για τις Μεγάλες Επιχειρήσεις, 70% για τις Μεσαίες, 80% για τις Μικρές).
Δεν έγιναν Υποδομές (σιδηρόδρομος / αεροδρόμια/ Κάθετος Άξονας) παραπέμφθηκαν για μετά το 2040.
Δεν έγινε Διαφήμιση Περιοχών .
Δεν έγιναν Αποκαταστάσεις γαιών ούτε χωροθετήθηκαν επιχειρηματικές Ζώνες.
- Το ΣΔΑΜ έλεγε για το Πλάνο χρηματοδότησης εμβληματικών επενδύσεων (Σελ196), «..Αξιοποίηση Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, Δανειακή Διευκόλυνση Δημοσίου Τομέα, InvestEUScheme, ΠΑΑ (Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης) και (Σελ 200) Πλήρης αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πηγών χρηματοδότησης Πολλαπλές πηγές χρηματοδότησης, εμπροσθοβαρή υλοποίηση επενδύσεων ύψους € 4 δις έως το 2026 ..(3,5δις€έως το 2024)».
Τι έγινε;
ΤΙΠΟΤΕ ΑΠΟ ΟΛΑ ΑΥΤΑ. Από το 1δις€ του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, οι πληρωμές φθάνουν μόνο σε μερικές χιλιάδες ευρώ. Από το 1,026δις€ της Δανειακής Διευκόλυνσης του Δημόσιου Τομέα οι πληρωμές είναι ΜΗΔΕΝ (0) και πλέον το διαθέσιμο ποσό είναι μόλις 190εκ€ για τη Δυτική Μακεδονία. Από το Ταμείο Δανειακής Διευκόλυνσης για τον Ιδιωτικό Τομέα, το InvestEUScheme (1,9 δις€) οι πληρωμές είναι ΜΗΔΕΝ (0). Από το ΠΑΑ δεν χρηματοδοτήθηκε καμία εμβληματική επένδυση ΜΗΔΕΝ (0)
- Το ΣΔΑΜ έλεγε για Θέσεις Εργασίας (Σελ 121): Έως ~5.100 άμεσες και έως ~6.400 έμμεσες και προκαλούμενες θέσεις εργασίας από τις πρώτες 6 Εμβληματικές Επενδύσεις ~2,5δις€ (μέχρι το 2024)
Τι έγινε;
Πέντε χρόνια μετά καμία θέση εργασίας. Οι 2.500 θέσεις που αναφέρονται από τον Κο Παπαθανάση αφορούν σε επενδυτικά Σχέδια που εντάχθηκαν μόλις το Δεκέμβριο του 2024 και θέλουν τουλάχιστον 3 χρόνια για να υλοποιηθούν. Μέχρι τότε η ανεργία θα μεγαλώνει γιατί προστεθούν και οι 3.000 άνεργοι από Σταθμούς και Ορυχεία Λιγνίτη που κλείνουν το 2025 και 2026.
Για όλα αυτά που δεν έγιναν, διαδηλώναμε λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα από εκεί όπου κάποιοι εκστασιασμένοι παρακολουθούσαν το βίντεο εικονικής πραγματικότητας του κυρίου Στάση, που ομολογουμένως ξεπέρασε ακόμη και την παρουσίαση -πριν λίγα χρόνια- του ….. Πράσινου χωριού της Ακρινής!
Πέντε {5} χρόνια μετά τις πρώτες δεσμεύσεις, ο Πρωθυπουργός, συνοδευόμενος από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΔΕΗ, εξήγγειλε ένα νέο, πιο βαρύγδουπο σχέδιο. Μίλησαν για «επανεκκίνηση» και «αναγέννηση» — αλλά αυτό που τελικά προσφέρθηκε ήταν άλλη μια εκμετάλλευση των ελπίδων μιας ολόκληρης κοινωνίας.
Η πραγματικότητα όμως είναι αμείλικτη:
Η Δυτική Μακεδονία καταγράφει:
- Την υψηλότερη ανεργία στη χώρα
- Τη μεγαλύτερη απώλεια πλούτου
- Τη δραματική μείωση πληθυσμού
Τα κονδύλια που προορίζονταν για τη σωτηρία της περιοχής διασπαθίζονται στην Αθήνα:
- Σε φωτογραφικούς διαγωνισμούς για εξ αποστάσεως καταρτίσεις
- Σε αμοιβές τεχνικών συμβούλων
- Σε αχρείαστες «δομές»
Τρεις μύθοι καταρρίφθηκαν οριστικά, η μετάβαση αποδεικνύεται ότι :
- Δεν είναι ούτε δίκαιη
- Δεν είναι ούτε πράσινη
- Ούτε για το καλό μας.
Οι πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας ζουν τη διάψευση των υποσχέσεων και την εγκατάλειψη της περιοχής τους.
Αυτό που χρειάζονται δεν είναι άλλες υποσχέσεις, αλλά συγκεκριμένα και υλοποιήσιμα σχέδια για την αναγέννηση της περιοχής τους.
Μια αναγέννηση, που εκτός από χρηματοδοτήσεις και επενδύσεις, θα στηρίζεται σε ένα εφικτό χρονοδιάγραμμα, μεσοπρόθεσμο με παράταση της ζωής των Λιγνιτικών Μονάδων και μακροπρόθεσμο με στρατηγικό σχεδιασμό για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας, την ουσιαστική απορρόφηση του εργατικού δυναμικού σε βιώσιμες θέσεις εργασίας για τους νέους και τις νέες της περιοχής.
Για τον Συνδυασμό «ΕΛΠΙΔΑ»
Γεωργία Ζεμπιλιάδου
Περιφερειακή Σύμβουλος – Επικεφαλής
