Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης για «κατάργηση» της ρήτρας αναπροσαρμογής αποτελεί, αφενός, μια ευκαιρία να γίνει μια σύντομη καταγραφή των πεπραγμένων στο ζήτημα της κερδοσκοπίας στην ενέργεια με την ανοχή των αρμόδιων Υπουργείων και, αφετέρου, να αξιολογηθεί στην ουσία του το μέτρο, αναφορικά με την ελάφρυνση ή μη που θα επιφέρει στους πολίτες και τις επιχειρήσεις της χώρας.
Ας δούμε, σε συντομία, μερικά σημεία που ανακύπτουν στο ζήτημα της ρήτρας αναπροσαρμογής και της «κατάργησής» της.
- Ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία. Η εφαρμογή της ρήτρας πραγματοποιήθηκε στις 5.8.21. Έναν χρόνο μετά, αφού η χώρα μας σημείωσε αλλεπάλληλες αρνητικές πρωτιές στο κόστος της ενέργειας, η κυβέρνηση εισάγει μια πλατφόρμα όπου οι πολίτες θα πρέπει να υποκαθιστούν το έργο των αρμόδιων φορέων και να ψάχνουν για χαμηλότερες τιμές στην κιλοβατώρα αλλάζοντας συνεχώς παρόχους, προσδοκώντας παράλληλα όποια ενίσχυση προκύψει από την εκάστοτε υπουργική απόφαση.
- Επικοινωνιακή αμετροέπεια. Υπουργοί υποστήριζαν ότι η ρήτρα είναι αναγκαία για να σωθούν οι εταιρίες, αρμόδιοι δεν μπορούσαν να εντοπίσουν τα υπερκέρδη, Βουλευτές διαλαλούσαν μπροστά στις απεγνωσμένες κραυγές των πολιτών που αντιμετώπιζαν τις δυσθεώρητες χρεώσεις ότι το «τζάμπα πέθανε», την ώρα βέβαια που τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της ΝΔ συνεχίζουν τον ανήφορο. Μια κυβέρνηση και ένας Πρωθυπουργός, που δεν μπόρεσαν ποτέ να πουν τη λέξη «υπερκέρδη», αλλά ψέλλιζαν με μεγάλη καθυστέρηση για «υπερέσοδα»…
- Αδιαφορία για κοινωνικές αντιδράσεις. Η ολομέλεια των δικηγορικών συλλόγων, οι καταναλωτικές οργανώσεις, η αντιπολίτευση, τα δικαστήρια και ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές επεσήμαναν ότι η ρήτρα δεν είναι σύννομη, αλλά η κυβέρνηση επέμενε να παρέχει προστασία στα καρτέλ του ρεύματος. Την ίδια ώρα αυξανόταν οι ρευματοκοπές, λόγω αδυναμίας πληρωμής των εξωφρενικών λογαριασμών…
- Ερασιτεχνισμός και αδιαφορία στον υπολογισμό των υπερκερδών. Ακόμα και σήμερα δεν έχουν ανακοινωθεί τα τελικά ποσά των υπερκερδών, ενώ αποδείχθηκε ότι οι πρωταθλητές ήταν οι γαλάζιες διοικήσεις της ΔΕΗ (υπερκέρδη 720 εκατ. ευρώ το εξάμηνο Οκτ21-Μαρ22) και η ΔΕΠΑ Εμπορίας (υπερκέρδη 330 εκατ. ευρώ το 2021). Από αυτά τα ποσά, τίποτε δεν έχει επιστραφεί στους καταναλωτές…
- Έλλειψη διαπραγματευτικής ικανότητας. Οι χώρες της Ιβηρικής εφαρμόζουν τη εξαίρεση από τη ρήτρα ήδη από την Ευρωπαϊκή Σύνοδο της 25ης Μαρτίου, ενώ εμείς εξακολουθούμε να προστατεύουμε τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών.
- Καθυστερήσεις στην εφαρμογή. Ενώ υπήρχε δέσμευση για έναρξη της εφαρμογής από την 1η Ιουλίου, η λειτουργία μετατέθηκε για 1η Αυγούστου, κάνοντας ένα ακόμη χατίρι στα καρτέλ, την ώρα που με την συγκεκριμένη εξέλιξη πολλοί καταναλωτές θα βλέπουν τη ρήτρα να αναγράφεται αυτούσια στους λογαριασμούς τους έως και τον Δεκέμβριο.
- Εξαπάτηση. Η ρήτρα δεν καταργείται αλλά ενσωματώνεται στην κυμαινόμενη τιμή η οποία θα αλλάζει κάθε μήνα. Θα υπάρχει δηλαδή κανονικότατα, όχι ως χωριστή εγγραφή, αλλά ενσωματωμένη στην τιμή – πρόβλεψη των εταιριών. Οι τιμές για τα τιμολόγια θα ανακοινώνονται 20-30 μέρες νωρίτερα και θα καθορίζονται από υπουργική απόφαση, χωρίς να υπάρχει ανώτατος συντελεστής κέρδους! Επομένως, οι τιμές της ρήτρας θα ενσωματωθούν στα νέα κυμαινόμενα και σταθερά τιμολόγια και θα περιέχουν τα υπερκέρδη που η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να περικόψει.
Η ουσία είναι μία: έναν χρόνο μετά την εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής, με την χώρα μας να σημειώνει διεθνή αρνητικά ρεκόρ, τόσο σε απόλυτους αριθμούς, όσο και σε συνάρτηση με τα χαμηλά μέσα εισοδήματα, αφού έχει εξατμιστεί το εισόδημα των πολιτών και των επιχειρήσεων, η ρήτρα αναπροσαρμογής ενσωματώνεται στα τιμολόγια για να επιδοτηθεί η αισχροκέρδεια, αντί να φορολογηθούν τα υπερκέρδη, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ε.Ε..
Οι πολίτες θα γίνουν ντετέκτιβ του διαδικτύου και ευκαιριοθήρες, ώστε κάθε μήνα να βρίσκουν τις χαμηλότερες τιμές και να μεταπηδούν στον πάροχο με τη μεγαλύτερη προσφορά, την ώρα που εκατομμύρια συμπολίτες μας δεν έχουν την ψηφιακή επάρκεια ούτε τα ανάλογα μέσα για να το επιτύχουν.
Πάλι ατομική ευθύνη, επιδόματα, κωδικοί taxis, pass διαφόρων παραλλαγών και στρατιές αιτήσεων με την προσδοκία της «γαλαντόμας» παρέμβασης μιας κυβέρνησης που είχε υποσχεθεί τα πάντα και διαψεύστηκε παντού.
Ωστόσο, η υποτίμηση, η ανικανότητα, η εξαπάτηση και η αλαζονεία θα βρουν σύντομα την απάντησή τους. Η λαϊκή ετυμηγορία θα επιβεβαιώσει ότι η επικοινωνία δεν μπορεί να κερδίσει την ουσία, η εξυπηρέτηση των συμφερόντων τα δικαιώματα των πολλών, η αυταρχικότητα την Δημοκρατία και το δημόσιο συμφέρον.
Καλλιόπη Βέττα Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. Π.Ε. Κοζάνης
