Ο Κοτζιάς «κλείνει» το Σκοπιανό: Έτοιμη η γενική συμφωνία, ανοιχτό μόνο το όνομα

Στην τελική ευθεία βρίσκονται οι συζητήσεις του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκου Κοτζιά με τον ομόλογό του της πΓΔΜ Νικολά Ντιμιτρόφ στη Νέα Υόρκη για τη διευθέτηση του ζητήματος της ονομασίας των Σκοπίων.

Μετά τη συνάντηση που είχε με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, ο κ. Κοτζιάς ρωτήθηκε αν στη σημερινή συνάντηση που θα έχει με τον κ. Ντιμιτρόφ στη Νέα Υόρκη (είναι προγραμματισμένη για τις 17:30 ώρα Ελλάδος), ο ειδικός διαμεσολαβητής Μάθιου Νίμιτς πρόκειται να καταθέσει μια συνθετική πρόταση με βάση τις τελικές θέσεις που έχουν διαμορφωθεί από την Αθήνα και τα Σκόπια έπειτα από διαπραγματεύσεις που διαρκούν ήδη ένα εξάμηνο.

«Όχι, εμείς έχουμε κάνει τη σύνθεση όλων των προτάσεων, αλλά παραμένει ανοιχτό το θέμα του ονόματος» ήταν η δήλωση-βόμβα του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκου Κοτζιά. «Σύνθεση προτάσεων», όπως είπε ο Νίκος Κοτζιάς, σημαίνει ότι στη γενική συμφωνία που έχει ήδη καταγραφεί έχουν ενσωματωθεί οι προτάσεις και των δύο, δηλαδή και της ελληνικής πλευράς και της αντιπροσωπείας των Σκοπιανών.

Η σημερινή διαπραγμάτευση στη Νέα Υόρκη αναμένεται να καθορίσει εν πολλοίς και το τελικό αποτέλεσμα των συνομιλιών που διαρκούν ήδη έξι μήνες και έχουν σκοπό τη διευθέτηση του ονοματολογικού ώστε η FYROM να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και παραλλήλως να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για ένταξη της γειτονικής χώρας και στην Ερωπαϊκή Ένωση.

Σε άλλο σημείο των δηλώσεων που έκανε μετά τη συνάντησή του με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο Νίκος Κοτζιάς επισήμανε πως έχει ήδη καταγραφεί γενική συμφωνία μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων, στην οποία μάλιστα έχουν ενσωματωθεί και τα νομικά θέματα που έχει δώσει σε έναν κατάλογο ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών.

Η σημερινή διαδικασία των συνομιλιών στη Νέα Υόρκη θα πραγματοποιείται σε δύο παράλληλα επίπεδα:

Από τη μία θα διαπραγματεύονται για το όνομα οι δύο υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και Νικολά Ντιμιτρόφ με την αρωγή του Μάθιου Νίμιτς ο οποίος θα συνδράμει τις συζητήσεις με τη σοφία του -κατά την έκφραση του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας- και,
από την άλλη θα συζητούν οι αντιπροσωπείες των ειδικών, νομικών και εμπειρογνωμόνων, για τα υπόλοιπα σοβαρά νομικά θέματα που αποτελούν «ουρά» μιας πιθανής διευθέτησης.

«Τη διαπραγμάτευση την έχουμε χωρίσει σε δύο. Είναι η διαπραγμάτευση που κάνουν οι Υπουργοί Εξωτερικών και αφορά τα κεντρικά πολιτικά ζητήματα και είναι η διαπραγμάτευση, αυτή τη φορά, για τα υπόλοιπα που υπάρχουν, όσον αφορά τη γενική συμφωνία που έχουμε καταγράψει και έχουμε προτείνει, στην οποία έχουμε ενσωματώσει και τα νομικά θέματα που μας έχει δώσει σε έναν κατάλογο ο ΟΗΕ. Άρα, θα έχουμε μια διαπραγμάτευση των ειδικών και μια διαπραγμάτευση των Υπουργών. Η κύρια διαπραγμάτευση βέβαια και αυτή που ενδιαφέρει όλους μας είναι η διαπραγμάτευση των Υπουργών. Αλλά και η διαπραγμάτευση των ειδικών θα διευκολύνει το συνολικό πακέτο» δήλωσε ο Νίκος Κοτζιάς.

Και προφανώς, η δήλωση του υπουργού Εξωτερικών ότι έχει καταγραφεί κείμενο γενικής συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και των Σκοπίων, ακόμη κι αν σημαίνει πως έχει ήδη επιτευχθεί συμφωνία γενικού περιεχομένου, δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών συνδυαζόμενη με την τοποθέτηση του Νίκου Κοτζιά ότι Αθήνα και Σκόπια έχουν συνθέσει τις προτάσεις αλλά παραμένει ανοιχτό μόνο το θέμα του ονόματος.

Το κλίμα της τελικής προσπάθειας για επίτευξη συμφωνίας περιέγραψε και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ενώπιον της Βουλής την Τετάρτη. «Εμείς  δηλώσαμε σαφώς ότι διαπραγματευόμαστε στη βάση τεσσάρων ονομάτων που προτάθηκαν από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και συγκεκριμένα το πακέτο προτάσεων του απεσταλμένου, του κ. Νίμιτς. Δεν θα μιλήσω άλλο για την ουσία της διαπραγμάτευσης, από τη στιγμή που ο Υπουργός Εξωτερικών είναι αυτή την ώρα στη Νέα Υόρκη και αύριο θα συνεχίσει τη διαπραγμάτευση» τόνισε ο κ. Τσίπρας.

Το κλίμα ότι απομένει μόνο η συμφωνία στο ονοματολογικό για να «κλείσει» το Σκοπιανό αποτυπώνεται και στην αγωνία της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ η οποία μέσα σε διάστημα πέντε ημερών έχει συνομιλήσει δύο φορές -τη μία εκ του σύνεγγυς στη Σόφια- με τους πρωθυπουργούς της Ελλάδας και των Σκοπίων για την εξελισσόμενη διαπραγμάτευση. Η παρέμβαση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μάικ Πενς ο οποίος συνομίλησε με τον Αλέξη Τσίπρα ήταν επίσης προς την κατεύθυνση της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων, τώρα, που θεωρούν ότι υπάρχει θετικό μομέντουμ. Από τις Ηνωμένες Πολιτείες όπου βρίσκεται από την αρχή της εβδομάδας και αφού συναντήθηκε με τον νέο επικεφαλής του State Department Μάικ Πομπέο,  ο Νίκος Κοτζιάς αρκέστηκε να σημειώσει ότι οι Αμερικανοί δεν του άσκησαν πίεση να καταλήξει σε συμφωνία με τους Σκοπιανούς διευκρινίζοντας ότι η αμερικανική πολιτική ηγεσία απλώς ενδιαφέρεται.

Τσίπρας: Ο Ζάεφ δέχτηκε ονομασία erga omnes και συνταγματική αναθεώρηση

Την ίδια ώρα, παραμένει ένα ερώτημα αν εξακολουθεί να βρίσκεται στο τραπέζι η φόρμουλα ονομασίας «Μακεδονία του Ίλιντεν» που πρότεινε ο Ζόραν Ζάεφ στον Αλέξη Τσίπρα κατά τη διάρκεια της μεταμεσονύχτιας διαπραγμάτευσης που είχαν την προηγούμενη Πέμπτη στη Σόφια. Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας είπε την Τετάρτη στη Βουλή αναφερόμενος στο Σκοπιανό: «Είπατε, κύριε Μητσοτάκη, ότι είναι απαράδεκτο η Ελληνική Κυβέρνηση να συζητά την πρόταση που έβαλε στο τραπέζι η άλλη πλευρά.

Πρώτα απ’ όλα, η Ελληνική Κυβέρνηση τοποθετήθηκε σαφώς ως προς αυτό το θέμα και εγκαίρως και εγώ προσωπικά, επιδιώκοντας την τάχιστη δυνατή ενημέρωση και συνεννόηση.

Είπαμε από τη Σόφια, πριν ακόμα γυρίσω πίσω, στις δηλώσεις μου στη συνέντευξη Τύπου ότι έχουμε ακόμα πολύ σημαντικό δρόμο να διανύσουμε, παρά το ότι έχουμε κάνει πρόοδο, για να έχουμε συμφωνία και ότι προτεραιότητα για εμάς, για την ελληνική πλευρά, είναι η εξασφάλιση του erga omnes και της συνταγματικής αναθεώρησης.

Όπως είδατε, σ’ αυτό το θέμα είχαμε μια πρόοδο σημαντική. Ο κ. Ζάεφ είναι ο πρώτος πρωθυπουργός της γείτονος, που δημόσια αποδέχθηκε αυτήν την προοπτική σύνθετης ονομασίας erga omnes, με συνταγματική αναθεώρηση. Αυτό δεν το έχετε ξαναδεί στις περιόδους που το κόμμα σας βρισκόταν σε κυβερνήσεις που διαπραγματεύονταν, όπως επίσης δεν έχουμε ξαναδεί και τόσο μεγάλη πίεση να ασκείται στην εθνικιστική αντιπολίτευση σήμερα της γειτονικής μας χώρας.

Εμείς δηλώσαμε σαφώς ότι διαπραγματευόμαστε στη βάση τεσσάρων ονομάτων που προτάθηκαν από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και συγκεκριμένα το πακέτο προτάσεων του απεσταλμένου, του κ. Νίμιτς. Δεν θα μιλήσω άλλο για την ουσία της διαπραγμάτευσης, από τη στιγμή που ο Υπουργός Εξωτερικών είναι αυτή την ώρα στη Νέα Υόρκη και αύριο θα συνεχίσει τη διαπραγμάτευση.

Όμως, κύριε Μητσοτάκη, πράγματι σε ένα έχετε δίκιο. Η δική μας Κυβέρνηση και κάθε προοδευτική κυβέρνηση συζητά, όταν διαπραγματεύεται, δεν κρύβεται».

Τα πέντε προτεινόμενα ονόματα

Παρά την αποστροφή αυτή του κ. Τσίπρα, εφ’ όσον προφανώς ισχύουν όσα δήλωσε από τη Νέα Υόρκη ο κ. Κοτζιάς ότι δηλαδή «εμείς έχουμε κάνει τη σύνθεση όλων των προτάσεων, αλλά παραμένει ανοιχτό το θέμα του ονόματος», τότε τίθεται το ερώτημα τι ακριβώς περιλαμβάνει η γενική συμφωνία. Από την στιγμή που Αθήνα και Σκόπια βρίσκονται στα πρόθυρα γενικής συμφωνίας, γνωρίζουν τα πολιτικά κόμματα πού έχει επιτευχθεί συμφωνία και ποια είναι τα ονόματα για τα οποία δεν έχει καταλήξει η διαπραγμάτευση; Συνεχίζονται οι συζητήσεις για τη «Μακεδονία του Ίλιντεν» ή οι σημερινές συνομιλίες θα περιστραφούν γύρω από τα ονόματα που είχε προτείνει ο Μάθιου Νίμιτς, δηλαδή τα
Republika Nova Makedonija (Δημοκρατία της Νέας Μακεδονίας)
Republika Severna Makedonija (Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας)
Republika Gorna Makedonija (Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας
Republika Vardarska Makedonija (Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη),

με δεδομένο ότι η ελληνική πλευρα απέρριψε το προτεινόμενο όνομα «Republika Makedonija (Skopje) [Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια);

Διαβάστε το πλήρες κείμενο των δηλώσεων που έκανε ο Νίκος Κοτζιάς την Τετάρτη (ώρα Νέας Υόρκης) μετά τη συνάντησή του με τον Αντόνιο Γκουτέρες στην έδρα του ΟΗΕ:

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Είχαμε σήμερα συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Τον ευχαρίστησα για όλες τις δράσεις που κάνει για την προώθηση παγκοσμίως της ειρήνης και της ισότητας. Συζητήσαμε για τη μέλλουσα διαπραγμάτευση για το Κυπριακό και πώς πρέπει να προετοιμαστεί και με ρώτησε πού βρίσκεται κατά τη γνώμη μου η διαπραγμάτευση γύρω από το ονοματολογικό.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι σκοπεύει για το Κυπριακό; Θα διορίσει σύντομα ειδικό Σύμβουλο;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Έχει προτείνει και δεν έχει γίνει ακόμα αποδεκτός από την Τουρκία. Μένει να επιβεβαιωθεί. Εγώ του είπα ότι δεν τη γνωρίζω τη Σύμβουλο που πρότεινε, αλλά έχω εμπιστοσύνη στις επιλογές και στην κρίση του.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Περιμένετε μάλλον μετά τις τουρκικές εκλογές.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Δεν πρόκειται να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις πριν από τις τουρκικές εκλογές και πριν τελειώσουμε εμείς με άλλες. Δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα ταυτόχρονα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η σκοπιανή πλευρά ισχυρίζεται, κ. Υπουργέ, ότι είμαστε στο τέλος του δρόμου.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Δεν έχει παρά να το δείξει αύριο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πόσο αισιόδοξος είστε για αύριο, κ. Υπουργέ;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Κοιτάξτε, εγώ λέω ότι ούτε αισιόδοξος ούτε απαισιόδοξος είμαι, αλλά έχω τη θέληση να βρω λύση. Και πρέπει να έχει και η άλλη πλευρά τον πραγματισμό και το ρεαλισμό να βρει λύση. Λύσεις είναι οι λύσεις συμβιβασμού. Ξέρω ότι πολλές δυνάμεις και στις δυο κοινωνίες θα προτιμούσαν λύσεις κατά το δοκούν, αλλά δεν υπάρχουν στις διεθνείς σχέσεις τέτοιου είδους λύσεις.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μπορείτε να μας εξηγήσετε αύριο τη διαδικασία, γιατί θα είναι δύο ημέρες;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Θα το δούμε αν θα είναι δυο ημέρες. Αύριο θα συνεχίσουμε – τη διαπραγμάτευση την έχουμε χωρίσει σε δύο [μέρη]. Είναι η διαπραγμάτευση που κάνουν οι Υπουργοί Εξωτερικών και αφορά τα κεντρικά πολιτικά ζητήματα και είναι η διαπραγμάτευση, αυτή τη φορά, για τα υπόλοιπα που υπάρχουν, όσον αφορά τη γενική συμφωνία που έχουμε καταγράψει και έχουμε προτείνει, στην οποία έχουμε ενσωματώσει και τα νομικά θέματα που μας έχει δώσει σε έναν κατάλογο ο ΟΗΕ. Άρα, θα έχουμε μια διαπραγμάτευση των ειδικών και μια διαπραγμάτευση των Υπουργών. Η κύρια διαπραγμάτευση βέβαια και αυτή που ενδιαφέρει όλους μας είναι η διαπραγμάτευση των Υπουργών. Αλλά και η διαπραγμάτευση των ειδικών θα διευκολύνει το συνολικό πακέτο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπό τον Νίμιτς; Δεν θα είναι εκ του σύνεγγυς;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Υπό τον Νίμιτς είναι μόνο των Υπουργών Εξωτερικών. Των τεχνικών είναι μια διαδικασία που στηρίζεται στο κείμενο που έχουμε καταθέσει.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, μια και επιστρέφετε από την Ουάσιγκτων, μετά από τις συναντήσεις σας, συνοπτικά τι θα λέγατε για την αμερικανική εξωτερική πολιτική απέναντι στα ελληνικά ζητήματα σε αυτή τη φάση;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Κοιτάξτε, νομίζω ότι η Ελλάδα, τα τριάμισι αυτά χρόνια που μπορώ να γνωρίζω καλά, έχει αναβαθμιστεί. Όλοι γνωρίζουν ότι είναι ένας διεθνής πια παίκτης που παίρνει πρωτοβουλίες στην περιοχή, σφραγίζει την περιοχή και, κατά συνέπεια, η σημασία της για όλους τους ισχυρούς αυτού του κόσμου είναι όλο και μεγαλύτερη.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Κοτζιά, θα περιμένουμε αύριο να καταθέσει μια συνθετική πρόταση όλων αυτών, τα οποία έχουν καταθέσει οι δύο πλευρές, ο κύριος Νίμιτς;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Όχι, εμείς έχουμε κάνει τη σύνθεση όλων των προτάσεων, αλλά παραμένει ανοιχτό το θέμα του ονόματος.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα δεν περιμένουμε κάτι από τον κ. Νίμιτς;

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Περιμένουμε τη σοφία του στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μάλιστα.

Ν. ΚΟΤΖΙΑΣ: Ευχαριστώ.