Δεν θεωρώ ότι ανακάλυψα την Αμερική. Δεν είναι το προϊόν μιας κοπιαστικής, πολύχρονης δικιάς μου έρευνας.
Είναι από τις πρώτες κατά σειρά εγγραφές που προκύπτει ως το αποτέλεσμα της αναζήτησης που έκανα στο «ψαχτήρι» του Google.
Με δύο λέξεις κλειδιά, «κληροδότημα», «Σιάτιστα».
«Οι κοινωφελείς περιουσίες, τις οποίες οι διαθέτες άφησαν σε όφελος της πόλης της Σιάτιστας, διακρίνονται κατ’ αρχήν σε εκείνες των οποίων η διοίκηση ασκείται από ιδρύματα τα οποία έχουν την έδρα τους στην πόλη της Σιάτιστας καθώς και σε εκείνες οι οποίες διοικούνται από ιδρύματα εδρεύοντα εκτός Σιάτιστας. Είναι παρ’ όλα αυτά βέβαιη η ύπαρξη και κληροδοτημάτων τα οποία δε μας έχουν γίνει γνωστά, είναι σήμερα αδρανή και δεν εκπληρώνουν το σκοπό τους, ή ενδεχομένως τα καρπώθηκαν μη δικαιούμενα πρόσωπα.
Ακολουθεί συνοπτική παρουσίαση 19 κοινωφελών περιουσίες προς όφελος της Σιάτιστας. Τα στοιχεία στα οποία αναφέρομαι, απέκτησα με μεγάλο κόπο και επίπονη έρευνα ετών. Διατυπώνω τη βεβαιότητα μου παρ’ όλα αυτά ότι η ακόλουθη εικόνα δεν αφορά το σύνολο των περιουσιών οι οποίες ταχθήκαν από τους διαθέτες υπέρ κοινωφελών σκοπών μεταξύ των οποίων συμπεριέλαβαν και την ενίσχυση του Σιατιστινού λαού. Όπως προκύπτει από τον παρακάτω πίνακα, εύλογες απορίες και ανησυχίες εγείρονται από τη μελέτη των στοιχείων τα οποία υπάρχουν αναφορικά με την τύχη πολλών και σημαντικών κοινωφελών περιουσιών, οι οποίες είτε μένουν ανεκμετάλλευτες λόγω αδράνειας των ιδρυμάτων που τις διοικούν, είτε πιθανό γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από μη δικαιούχους.»
Η σημαντικότερη πληροφορία που περιέχουν οι πίνακες είναι η στήλη «κοινωφελής σκοπός», ο λόγος ύπαρξης του ιδρύματος.
Η ταυτότητα αυτού που έκανε την κοπιαστική έρευνα δεν προκύπτει ούτε από την ιστοσελίδα του δήμου, ούτε από το ίδιο το έγγραφο.
Θα ήθελα να κάνω και τις δικές μου ερωτήσεις.
- Από την στιγμή που το ανήρτησε η όποια δημοτική αρχή, αλλά και η σημερινή που το διατηρεί σημαίνει ότι το θεωρεί αξιόπιστο. Δεν θα έπρεπε να τοποθετηθεί όμως σε μια περίοπτη θέση που εύκολα θα μπορούσε να το εντοπίσει κάποιος; Το θεωρεί ασήμαντο; Το αν είναι σημαντικό δεν θα το πω εγώ. Μπορούν να το πουν όσοι με ρώτησαν να μάθουν επιπλέον πληροφορίες για τα κληροδοτήματα του Αγαμέμνονος Ζάχου και του Κωνσταντίνου Κλεινία.
- Δεν το αναρτά σαν ένα ερώτημα από κάποιον πολίτη. Εμμέσως αποδέχεται τις επισημάνσεις του εγγράφου;
- Πολλοί υποψήφιοι παλιότερα, ίσως και οι νέοι θα εξαγγείλουν την ίδρυση του γραφείου κληροδοτημάτων. Μήπως θα εξαγγελθεί και στις μεθεπόμενες εκλογές;
- Ποιες είναι οι δυσκολίες που συνάντησαν όσοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν το γραφείο κληροδοτημάτων;
- Μπορεί ο δήμος να μην δημοσιεύει την ταυτότητα του συντάκτη του εγγράφου αλλά σίγουρα την γνωρίζει. Θεωρεί ότι το υλικό που συγκέντρωσε δεν μπορεί να είναι η αρχή μιας πιο ενδελεχούς έρευνας για τα κληροδοτήματα της Σιάτιστας; Ακόμα και αυτός ο πίνακας από μόνος του δεν είναι σημαντικό στοιχείο;
- Δεν θα έπρεπε άραγε να αναπτυχθεί μια ξεχωριστή ιστοσελίδα αφιερωμένη εξ’ ολόκληρου στους διαθέτες, στην ιστορία τους; Όπου θα περιγραφόταν αναλυτικότερα ο σκοπός του κάθε κληροδοτήματος, οι νέες προκηρύξεις, τα στοιχεία επικοινωνίας για όσους ενδιαφερθούν;
Η ύπαρξης μιας ξεχωριστής ιστοσελίδας για τους ευεργέτες της πόλης μας θα είχε ένα διττό σκοπό.
- Ο δήμος θα αποδείκνυε πως θεωρεί την προσφορά αυτών των ανθρώπων άξιας ώστε να χρήζει μιας ξεχωριστής αναφοράς και όχι μιας απλής παραπομπής στο εσωτερικό της κεντρικής του ιστοσελίδας. Μιας ξεχωριστής τιμής.
- Ο δήμος θα αποδείκνυε πως με την άμεση πληροφόρηση που παρέχει στους δημότες, ότι συμπαρίσταται σε αυτούς που θα ήθελα να επωφεληθούν των ευεργετημάτων των κληροδοτημάτων.
Ας μην κρυβόμαστε ένα μεγάλο πρόβλημα στις περιπτώσεις των κληροδοτημάτων για την οικονομική ενίσχυση φοιτητών είναι οι κανόνες δημοσιότητας. Σε μια εποχή που η πληροφορία είναι διαθέσιμη με ένα κλικ σε χιλιοστά του δευτερολέπτου, σε πολλά από τα κληροδοτήματα αυτά οι κανόνες δημοσιότητας παραμένουν όπως είχαν διαμορφωθεί πριν ίσως και από εκατό χρόνια.
ΛΙΣΤΑ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΩΝ
1. Τραμπάντζειο – Αναστάσιος Τσίπος – «Τραμπάντζειο Τσίπειο Οικοτροφείο Σιάτιστας».
2. Δημητρίου και Θεολογίας Τσιστοπούλου.
3. Μιχαήλ και Αλεξάδρας Κουκουλίδου.
4. Γεωργίου και Θεολογίας Τζώνου.
5. Κληροδότημα της Αγάπης, «Πολυκάρπειο».
6. Προκόπιου Τζώνου.
7. Ελένης Γκαγκαράτσα.
8. Κληροδότημα Αδερφών Ιωάννη & Θωμά Χρήστου Νάκου.
9. Ιωάννη Βουλγαρόπουλου του Γεωργίου.
10. Νικόλαου Λαζάροβικ – Σαμαρά.
11. Δημητρίου Ιωαννίδη Σιατιστέος.
12. Αφών Ιωάννου Βαρβέρη.
13. Θεοδώρου Μανούση.
14. Τσίπου Αναστασίου του Θωμά (Ερνέστου Τσίπου).
15. Θεοδώρου Χατζηιωαννίδου.
16. Κωνσταντίνου Σαχίνη.
17. Αγαμέμνονος Ζάχου.
18. Κωνσταντίνου Κλεινία.
19. Κληροδότημα Βασιλικής Δ Σωσσίδου.
Σιάτιστα 15 Σεπτεμβρίου 2018,
Λάζαρος Γ. Κώτσικας
Πολιτικός Μηχανικός, PhD
Δεν θεωρώ ότι ανακάλυψα την Αμερική. Δεν είναι το προϊόν μιας κοπιαστικής, πολύχρονης δικιάς μου έρευνας.
Είναι από τις πρώτες κατά σειρά εγγραφές που προκύπτει ως το αποτέλεσμα της αναζήτησης που έκανα στο «ψαχτήρι» του Google.
Με δύο λέξεις κλειδιά, «κληροδότημα», «Σιάτιστα».
«Οι κοινωφελείς περιουσίες, τις οποίες οι διαθέτες άφησαν σε όφελος της πόλης της Σιάτιστας, διακρίνονται κατ’ αρχήν σε εκείνες των οποίων η διοίκηση ασκείται από ιδρύματα τα οποία έχουν την έδρα τους στην πόλη της Σιάτιστας καθώς και σε εκείνες οι οποίες διοικούνται από ιδρύματα εδρεύοντα εκτός Σιάτιστας. Είναι παρ’ όλα αυτά βέβαιη η ύπαρξη και κληροδοτημάτων τα οποία δε μας έχουν γίνει γνωστά, είναι σήμερα αδρανή και δεν εκπληρώνουν το σκοπό τους, ή ενδεχομένως τα καρπώθηκαν μη δικαιούμενα πρόσωπα.
Ακολουθεί συνοπτική παρουσίαση 19 κοινωφελών περιουσίες προς όφελος της Σιάτιστας. Τα στοιχεία στα οποία αναφέρομαι, απέκτησα με μεγάλο κόπο και επίπονη έρευνα ετών. Διατυπώνω τη βεβαιότητα μου παρ’ όλα αυτά ότι η ακόλουθη εικόνα δεν αφορά το σύνολο των περιουσιών οι οποίες ταχθήκαν από τους διαθέτες υπέρ κοινωφελών σκοπών μεταξύ των οποίων συμπεριέλαβαν και την ενίσχυση του Σιατιστινού λαού. Όπως προκύπτει από τον παρακάτω πίνακα, εύλογες απορίες και ανησυχίες εγείρονται από τη μελέτη των στοιχείων τα οποία υπάρχουν αναφορικά με την τύχη πολλών και σημαντικών κοινωφελών περιουσιών, οι οποίες είτε μένουν ανεκμετάλλευτες λόγω αδράνειας των ιδρυμάτων που τις διοικούν, είτε πιθανό γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από μη δικαιούχους.»
Η σημαντικότερη πληροφορία που περιέχουν οι πίνακες είναι η στήλη «κοινωφελής σκοπός», ο λόγος ύπαρξης του ιδρύματος.
Η ταυτότητα αυτού που έκανε την κοπιαστική έρευνα δεν προκύπτει ούτε από την ιστοσελίδα του δήμου, ούτε από το ίδιο το έγγραφο.
Θα ήθελα να κάνω και τις δικές μου ερωτήσεις.
- Από την στιγμή που το ανήρτησε η όποια δημοτική αρχή, αλλά και η σημερινή που το διατηρεί σημαίνει ότι το θεωρεί αξιόπιστο. Δεν θα έπρεπε να τοποθετηθεί όμως σε μια περίοπτη θέση που εύκολα θα μπορούσε να το εντοπίσει κάποιος; Το θεωρεί ασήμαντο; Το αν είναι σημαντικό δεν θα το πω εγώ. Μπορούν να το πουν όσοι με ρώτησαν να μάθουν επιπλέον πληροφορίες για τα κληροδοτήματα του Αγαμέμνονος Ζάχου και του Κωνσταντίνου Κλεινία.
- Δεν το αναρτά σαν ένα ερώτημα από κάποιον πολίτη. Εμμέσως αποδέχεται τις επισημάνσεις του εγγράφου;
- Πολλοί υποψήφιοι παλιότερα, ίσως και οι νέοι θα εξαγγείλουν την ίδρυση του γραφείου κληροδοτημάτων. Μήπως θα εξαγγελθεί και στις μεθεπόμενες εκλογές;
- Ποιες είναι οι δυσκολίες που συνάντησαν όσοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν το γραφείο κληροδοτημάτων;
- Μπορεί ο δήμος να μην δημοσιεύει την ταυτότητα του συντάκτη του εγγράφου αλλά σίγουρα την γνωρίζει. Θεωρεί ότι το υλικό που συγκέντρωσε δεν μπορεί να είναι η αρχή μιας πιο ενδελεχούς έρευνας για τα κληροδοτήματα της Σιάτιστας; Ακόμα και αυτός ο πίνακας από μόνος του δεν είναι σημαντικό στοιχείο;
- Δεν θα έπρεπε άραγε να αναπτυχθεί μια ξεχωριστή ιστοσελίδα αφιερωμένη εξ’ ολόκληρου στους διαθέτες, στην ιστορία τους; Όπου θα περιγραφόταν αναλυτικότερα ο σκοπός του κάθε κληροδοτήματος, οι νέες προκηρύξεις, τα στοιχεία επικοινωνίας για όσους ενδιαφερθούν;
Η ύπαρξης μιας ξεχωριστής ιστοσελίδας για τους ευεργέτες της πόλης μας θα είχε ένα διττό σκοπό.
- Ο δήμος θα αποδείκνυε πως θεωρεί την προσφορά αυτών των ανθρώπων άξιας ώστε να χρήζει μιας ξεχωριστής αναφοράς και όχι μιας απλής παραπομπής στο εσωτερικό της κεντρικής του ιστοσελίδας. Μιας ξεχωριστής τιμής.
- Ο δήμος θα αποδείκνυε πως με την άμεση πληροφόρηση που παρέχει στους δημότες, ότι συμπαρίσταται σε αυτούς που θα ήθελα να επωφεληθούν των ευεργετημάτων των κληροδοτημάτων.
Ας μην κρυβόμαστε ένα μεγάλο πρόβλημα στις περιπτώσεις των κληροδοτημάτων για την οικονομική ενίσχυση φοιτητών είναι οι κανόνες δημοσιότητας. Σε μια εποχή που η πληροφορία είναι διαθέσιμη με ένα κλικ σε χιλιοστά του δευτερολέπτου, σε πολλά από τα κληροδοτήματα αυτά οι κανόνες δημοσιότητας παραμένουν όπως είχαν διαμορφωθεί πριν ίσως και από εκατό χρόνια.
ΛΙΣΤΑ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΩΝ
1. Τραμπάντζειο – Αναστάσιος Τσίπος – «Τραμπάντζειο Τσίπειο Οικοτροφείο Σιάτιστας».
2. Δημητρίου και Θεολογίας Τσιστοπούλου.
3. Μιχαήλ και Αλεξάδρας Κουκουλίδου.
4. Γεωργίου και Θεολογίας Τζώνου.
5. Κληροδότημα της Αγάπης, «Πολυκάρπειο».
6. Προκόπιου Τζώνου.
7. Ελένης Γκαγκαράτσα.
8. Κληροδότημα Αδερφών Ιωάννη & Θωμά Χρήστου Νάκου.
9. Ιωάννη Βουλγαρόπουλου του Γεωργίου.
10. Νικόλαου Λαζάροβικ – Σαμαρά.
11. Δημητρίου Ιωαννίδη Σιατιστέος.
12. Αφών Ιωάννου Βαρβέρη.
13. Θεοδώρου Μανούση.
14. Τσίπου Αναστασίου του Θωμά (Ερνέστου Τσίπου).
15. Θεοδώρου Χατζηιωαννίδου.
16. Κωνσταντίνου Σαχίνη.
17. Αγαμέμνονος Ζάχου.
18. Κωνσταντίνου Κλεινία.
19. Κληροδότημα Βασιλικής Δ Σωσσίδου.
Σιάτιστα 15 Σεπτεμβρίου 2018,
Λάζαρος Γ. Κώτσικας
Πολιτικός Μηχανικός, PhD