Ποιες παθήσεις μπορούν να συνδέονται με την άνοια.
Ηλικία
Η νόσος του Αλτσχάιμερ είναι η πιο κοινή μορφή άνοιας. Περίπου το ένα τρίτο των ατόμων ηλικίας 85 ετών και άνω παρουσιάζουν σημάδια της νόσου. Τα γονίδια που κληρονομείτε από τους γονείς σας παίζουν σημαντικό ρόλο, όπως και η διατροφή, η άσκηση, η κοινωνική σας ζωή και άλλες ασθένειες. Η άνοια δεν είναι φυσιολογικό επακόλουθο της γήρανσης.
Καρδιακή νόσος
Οι καρδιακές παθήσεις προκαλούνται συνήθως από τη συσσώρευση πλάκας σε αρτηρίες γύρω από την καρδιά σας (αρτηριοσκλήρυνση). Αυτό μπορεί να επιβραδύνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλό σας και να σας θέσει σε κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο, καθιστώντας πιο δύσκολο να σκεφτείτε καλά ή να θυμάστε. Και αυτά που προκαλούν καρδιακές παθήσεις είναι: το κάπνισμα, ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και υψηλή χοληστερόλη.
Διαβήτης
Οι γιατροί δεν είναι σίγουροι γιατί τα άτομα με διαβήτη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για άνοια. Αλλά γνωρίζουν ότι στα άτομα με διαβήτη είναι πιο πιθανό να έχουν καταστραφεί αιμοφόρα αγγεία. Αυτό μπορεί να επιβραδύνει ή να εμποδίσει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο και να βλάψει περιοχές του, οδηγώντας στη λεγόμενη αγγειακή άνοια. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι σε θέση να επιβραδύνουν την εγκεφαλική κάμψη, εάν κρατούν τον διαβήτη υπό έλεγχο με φάρμακα, άσκηση και υγιεινή διατροφή.
Υψηλή χοληστερόλη
Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, ειδικά στη μέση ηλικία, συνδέονται με την παχυσαρκία, την υψηλή αρτηριακή πίεση και τον διαβήτη. Όλα αυτά ενισχύουν τον κίνδυνο άνοιας, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές εάν η χοληστερόλη από μόνη της δημιουργεί το πρόβλημα. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η υψηλή χοληστερόλη στη μέση ζωή μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τη νόσο του Alzheimer αργότερα, αλλά η σχέση δεν είναι σαφής.
Υψηλή πίεση του αίματος
Ακόμα και αν δεν είχατε άλλα προβλήματα υγείας, η υψηλή αρτηριακή πίεση κάνει πιο πιθανό να εμφανίσετε αγγειακή άνοια και Alzheimer. Αυτό πιθανώς συμβαίνει επειδή η υψηλή αρτηριακή πίεση βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου σας. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε άλλες καταστάσεις που προκαλούν άνοια, όπως εγκεφαλικό επεισόδιο. Η διαχείριση της αρτηριακής σας πίεσης με δίαιτα και άσκηση – και φαρμακευτική αγωγή, αν χρειαστεί – μπορεί να επιβραδύνει ή να εμποδίσει την εμφάνιση αυτής.
Κατάθλιψη
Εάν είχατε ποτέ αυτή την κοινή πάθηση, μπορεί να έχετε περισσότερες πιθανότητες να πάθετε άνοια. Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη βέβαιοι ποια είναι η αιτία. Μπορεί απλά να είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα ή ένα σημάδι άλλων αιτιών όπως οι νόσοι του Parkinson και του Huntington. Συζητήστε με τον γιατρό ή τον θεραπευτή σας εάν αισθάνεστε θλίψη για περισσότερο από 2 εβδομάδες, και αμέσως εάν σκέφτεστε να βλάψετε τον εαυτό σας. Η θεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή μπορούν να βοηθήσουν στη θεραπεία της κατάθλιψης.
Τραύμα στο κεφάλι
Μια ήπια τραυματική εγκεφαλική βλάβη δεν θα σας προκαλέσει πρόβλημα. Αλλά πιο σοβαρές ή επαναλαμβανόμενες πτώσεις θα μπορούσαν να διπλασιάσουν ή να τετραπλασιάσουν τις πιθανότητες, ακόμα και χρόνια μετά. Πηγαίνετε στο νοσοκομείο αν έχετε χτυπήσει το κεφάλι σας και και αισθανθείτε ζάλη, σύγχυση, ναυτία ή υπερβολική ευαισθησία στο φως.
Παχυσαρκία
Η παχυσαρκία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για άνοια. Επίσης, αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιακών παθήσεων και διαβήτη, οι οποίες συνδέονται με την άνοια. Μπορείτε να ελέγξετε τον BMI σας (δείκτης μάζας σώματος) για να δείτε αν είναι στην περιοχή των “παχύσαρκων”. Ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να ορίσετε έναν στόχο απώλειας βάρους- τον καταλληλότερό για σας. Η υγιεινή διατροφή και η τακτική άσκηση θα μπορούσαν να σας βοηθήσουν να αντισταθμίσετε τις επιπτώσεις της παχυσαρκίας.
Γονίδια
Φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη σημασία σε ορισμένους τύπους άνοιας από άλλους. Αλλά η άνοια δεν είναι πάντα κληρονομική.
Εγκεφαλικό
Στην αρχή περιορίζεται η ροή αίματος σε περιοχές του εγκεφάλου. Στη συνέχεια, τα κατεστραμμένα αιμοφόρα αγγεία μπορούν να προκαλέσουν δυσκολία στη σκέψη, στην ομιλία, στη μνήμη ή στη συγκέντρωση (αγγειακή άνοια). Αυτά που μπορούν να προκαλέσουν εγκεφαλικό επεισόδιο – όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι καρδιακές παθήσεις και το κάπνισμα – αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο αυτού του τύπου άνοιας. Τα συμπτώματα του εγκεφαλικού είναι αυτά.
Κακή ποιότητα ύπνου
Πολλοί άνθρωποι δεν κοιμούνται καλά ενίοτε. Αλλά εάν συμβαίνει συχνά – ξυπνάτε πολύ ή δεν κοιμάστε αρκετά – οι πιθανότητες για άνοια αυξάνονται, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Αλτσχάιμερ. Για να κοιμάστε καλύτερα: Αποφύγετε το αλκοόλ, την καφεΐνη και τις ηλεκτρονικές συσκευές το βράδυ και φτιάξτε χαλαρωτική ατμόσφαιρα.
Κάπνισμα
Είναι κακό για τα αιμοφόρα αγγεία σας και αυξάνει τις πιθανότητες για εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο μπορεί να προκαλέσει αγγειακή άνοια. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα με τη σκέψη ή τη μνήμη. Μιλήστε με τον γιατρό σας ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας εάν καπνίζετε και θέλετε να το διακόψετε.
