Ο δείκτης SPF (από τα αρχικά των λέξεων Sun Prtection Factor)είναι μια αξιόπιστη μέτρηση της προστασίας του ανθρώπινου δέρματος από τις ακτίνες UVB (μήκος κύματος 290-320 νανόμετρα – το 1 νανόμετρο είναι το ένα δισεκατομμυριοστό του μέτρου).
Ο δείκτης SPF είναι η συγκριτική αναλογία μεταξύ δύο χρόνων:
- Του χρόνου που χρειάζεται η ακτινοβολία UVB να προκαλέσει ερύθημα (MED) στην καθαρή (σκέτη, χωρίς αντηλιακή προστασία) επιδερμίδα. Ερύθημα είναι το κοκκίνισμα, ή ηλιακό έγκαυμα στο δέρμα.
- Του χρόνου που χρειάζεται η ακτινοβολία UVB για να προκαλέσει ερύθημα σε δέρμα που προστατεύεται από (το εν λόγω) αντηλιακό.
Για παράδειγμα, αν χρειάζονται 20 λεπτά σε δέρμα χωρίς προστασία για να προκληθεί ερύθημα, τότε ένα αντηλιακό με δείκτη SPF 15 θα μπορούσε να αποτρέψει το κοκκίνισμα 15 φορές περισσότερο, δηλαδή περίπου 5 ώρες. Ο χρόνος αυτός, ωστόσο, είναι θεωρητικός, αφού η ζημιά από τον ήλιο μπορεί να συμβεί ακόμη και χωρίς κοκκίνισμα. Γι’ αυτό οι δερματολόγοι συνιστούν να ανανεώνουμε το αντηλιακό στο δέρμα κάθε δύο ώρες περίπου.
Δείκτης SPF: Τι προτείνει το αμερικανικό Ίδρυμα για τον Καρκίνο του Δέρματος
Το αμερικανικό Ίδρυμα για τον Καρκίνο του Δέρματος θεωρεί ότι ένα αντηλιακό με δείκτη SPF 15, ή υψηλότερο, ενάντια στην ακτινοβολία UVB είναι επαρκές για καθημερινή δραστηριότητα, και ένα αντηλιακό με δείκτη SPF 30, ή υψηλότερο, είναι επαρκές για εκτεταμένη παρουσία στον ήλιο. Όλα τα αντηλιακά, πλέον, παρέχουν επίσης κάποια προστασία έναντι στα μήκη κύματος UVA της ηλιακής ακτινοβολίας (320-400 νανόμετρα), αν και ο δείκτης SPF αφορά μόνο την προστασία από τις ακτίνες UVB (τουλάχιστον σε αντηλιακά προϊόντα στις ΗΠΑ). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ακτίνες UVA διεισδύουν βαθύτερα στο δέρμα από τις ακτίνες UVB, φθάνοντας στο χόριο της επιδερμίδας. Στο παρελθόν, οι ειδικοί πίστευαν ότι οι ακτίνες UVB προκαλούν το κάψιμο από τον ήλιο και τον καρκίνο του δέρματος, ενώ οι ακτίνες UVA προκαλούν μόνο φωτογήρανση, αλλά η αλήθεια έχει αποδειχθεί πως είναι πιο περίπλοκη. Εκτός από ηλιακό έγκαυμα, οι ακτίνες UVB μπορούν να συμβάλουν και στην φωτογήρανση, ενώ και οι δύο (UVA και UVB) μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του δέρματος.
Πάντα επιλέγουμε αντηλιακό «ευρέως φάσματος»
Τα αντηλιακά που πληρούν τις προδιαγραφές του FDA και για τα δύο είδη ακτινοβολίας ονομάζονται αντηλιακά “ευρέος φάσματος”, ένας όρος που, μέχρι πριν λίγα χρόνια, χρησιμοποιείτο συχνά, αλλά δεν είχε καμία επίσημη έννοια. Τα αντηλιακά μπορούν να επισημαίνονται ως “ευρέος φάσματος”, εφόσον προβλέπουν «αναλογική» προστασία έναντι τόσο της υπεριώδους ακτινοβολίας Α (UVA) όσο και της υπεριώδους ακτινοβολίας Β (UVB). Με άλλα λόγια, ένα αντηλιακό με δείκτη SPF 15 πρέπει να έχει ένα συγκρίσιμο επίπεδο προστασίας και από την ακτινοβολία UVA, για να θεωρείται ευρέος φάσματος.
Από τον Δεκέμβριο του 2012, τα ευρέος φάσματος αντηλιακά με δείκτη SPF 15, ή υψηλότερο, θεωρείται ότι είναι σε θέση να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος και πρόωρης γήρανσης του δέρματος που προκαλούνται από τον ήλιο, αν εφαρμόζονται, σύμφωνα με τις οδηγίες. Τα αντηλιακά που δεν είναι ευρέος φάσματος, ή έχουν ένα δείκτη προστασίας 2-14 θα πρέπει να αναγράφουν ξεκάθαρα μια προειδοποίηση ότι το εν λόγω προϊόν έχει αποδειχθεί ότι βοηθάει μόνο στην πρόληψη των ηλιακών εγκαυμάτων, αλλά όχι στην πρόληψη του καρκίνου του δέρματος, ή της πρόωρης γήρανσης του δέρματος.
