Πράσινο-μωβ σε φόντο μαύρο (Στέφανος Πράσσος)

Δημόσιος διάλογος για τις ΑΠΕ με αφορμή Άρθρο των Ιωαννίδη Λευτέρη και Τσικριτζή Λάζαρου

Ένα άρθρο για τις εγκαταστάσεις βιομηχανικής κλίμακας ΑΠΕ (αιολικά- Φωτοβολταϊκά) στις μέρες μας είναι φυσικό να προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον και να πυροδοτεί τον δημόσιο διάλογο που είναι πολλαπλά ωφέλιμος αφού πολύς είναι ο κόσμος που ενδιαφέρεται να μάθει όλες τις πτυχές αυτού το θέματος.

Στη βάση αυτή του δημόσιου διαλόγου καταθέτω κι εγώ τις απόψεις μου αποφεύγοντας προσωπικές αιχμές και χαρακτηρισμούς κάτι που δυστυχώς δεν απέφυγαν οι συντάκτες στην απάντησή τους σε άρθρο γνώμης του Θόδωρου Καρώνη   Όπως δεν απέφυγαν να δηλώσουν πίστη στον νεοφιλελευθερισμό καταφεύγοντας σε αντικομουνιστικά κηρύγματα περί «Σοβιετίας» και άλλα «κακά δαιμόνια» ξεχνώντας πως ο λαός μας σήμερα δεν υποφέρει από τη Σοβιετία αλλά από έναν βάρβαρο καπιταλισμό που του κάνει τον βίο αβίωτο.

Στην απάντηση αυτή μάλιστα επαναφέρουν τη δική τους «μοναδική θεωρία» περί ύπαρξης «λόμπυ των ορυκτών καυσίμων που αντιμάχεται τις ΑΠΕ….». Φαίνεται πως οι φίλοι μας δεν πήραν χαμπάρι ότι όλες οι πετρελαϊκές και ανθρακικές εταιρείες εδώ και χρόνια έριξαν όλο το βάρος των επενδύσεών τους στις Βιομηχανικές ΑΠΕ. Έτσι η Γαλλική EDF που λειτουργεί 60 πυρηνικούς σταθμούς στη Χώρα της και αλλού, ταυτόχρονα  επενδύει στην ανάπτυξη ανεμογεννητριών ακόμα και στη Χώρα μας. Η Γερμανική πολυεθνική RWE που έχει εγκατεστημένη ισχύ 15 GW με καύσιμο λιγνίτη και λιθάνθρακα ταυτόχρονα έχει αντίστοιχη ισχύ από ΑΠΕ και μάλιστα πρόκειται να κατασκευάσει δυο τερατώδη Φωτοβολταϊκά στην περιοχή μας συνολικής ισχύος 2,2  GW! Οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες που ονομάστηκαν και «7 αδερφές»  έχουν στραφεί εδώ και χρόνια στις ΑΠΕ. Η motoroil φτιάχνει Φωτοβολταϊκά σε όλη την Ελλάδα όπως και στην Περιοχή μας. Η δε Αγγλική BP έχει «κατσικωθεί» και στη Χώρα μας μάλιστα δικό της είναι και το Φωτοβολταϊκό που, ευτυχώς, πρόσφατα οι κάτοικοι της Καλαμιάς με τον αγώνας τους το απέτρεψαν. Άρα το Κεφάλαιο ούτε πατρίδα έχει αλλά και ούτε κάνει διακρίσεις στις μορφές ενέργειας από τις οποίες θα τα οικονομήσει. Σε ότι αφορά τη ΔΕΗ φυσικά και θα είχε εγκαταστήσει πρώτη ΑΠΕ αν δεν της το είχαν απαγόρευσαν οι Κυβερνήσεις για να προωθήσουν τα συμφέροντα των ιδιωτών που εκτός των άλλων ήταν επιδοτούνταν 100%.

Γενικότερα το άρθρων των αγαπητών φίλων Λάζαρου Τσικριτζή και Λευτέρη Ιωαννίδη αν γράφονταν πριν δεκαπέντε χρόνια δύσκολα θα σήκωνε αμφισβήτηση και ακόμα πιο δύσκολα θα μπορούσε να στηριχθεί με επιχειρήματα ένας αντίλογος αφού ελάχιστα γνωρίζαμε για το θέμα και όλοι σχεδόν πιστεύαμε πως πρόκειται για καθαρές, φθηνές και φιλοπεριβαλλοντικές μορφές ενέργειας.

Προξενεί όμως εντύπωση ότι το συγκεκριμένο άρθρο γράφεται σήμερα που ο λαός της Δυτικής Μακεδονίας και της Χώρας ολόκληρης βρίσκεται «επί ποδός πολέμου» για να αποτρέψει αυτές τις καταστροφικές για το Περιβάλλον, την οικονομία  και την Ηλεκτροπαραγωγή, μορφές ενέργειας. Τέτοια σπουδή μάλιστα για να προωθηθούν τα «στ`χειά» των β.ΑΠΕ δε δείχνουν ούτε οι ίδιες οι Εταιρείες.

Όμως πλέον όχι μόνο γνωρίζουμε πολύ καλά τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην υγεία των ανθρώπων, στην οικονομία και στην ηλεκτροπαραγωγή αλλά έχουμε και αδιαμφισβήτητα στοιχεία που προέρχονται από φορείς που έχουν την ευθύνη για την ηλεκτροπαραγωγή (ΑΔΜΗΕ- ΔΕΔΔΗΕ), από επιστημονικές μελέτες αλλά και δικαστικές αποφάσεις σε χώρες τις ΕΕ που δικαιώνουν κατοίκους που υπέστησαν σοβαρά προβλήματα υγείας από την λειτουργία των αιολικών. [1]

Οι συντάκτες του άρθρου δεν κάνουν καμία αναφορά σε στοιχεία αλλά προσπαθούν με ευχολόγια και αστήριχτα επιχειρήματα να μας πείσουν πως οι ΑΠΕ (εδώ βασικά μιλάμε για Βιομηχανικά Αιολικά και Φωτοβολταϊκά) έχουν το μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, δίνουν φθηνό ρεύμα και είναι απαραίτητες για την αναστροφή της κλιματικής αλλαγής.

Ας δούμε τις δείχνουν τα στοιχεία συγκεκριμένα και αναλυτικά:

1. Μειώνουν οι ΑΠΕ τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO²); Οι συντάκτες παίρνουν ως δεδομένο ότι «οι ΑΠΕ θα σώσουν το κλίμα», προφανώς μέσω της μείωσης του διοξειδίου γι αυτό υποστηρίζουν πως «μέσα σε δέκα – είκοσι χρόνια πρέπει να γεμίσουμε ΑΠΕ». Σήμερα όμως, παρότι έχουμε εδώ και πολλά χρόνια εγκατεστημένες δεκάδες και εκατοντάδες τεραβατώρες ΑΠΕ σε ολόκληρο τον πλανήτη, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει ότι μειώθηκαν οι εκπομπές CO²). Αντιθέτως αυξάνονται. Γιατί αυξάνονται; α) Επειδή για να εγκατασταθούν οι ΑΠΕ έχουν κοπεί δισεκατομμύρια δέντρα τα οποία απορροφούσαν τεράστιες ποσότητες (CO²) β) Για να εξορυχτούν τα υλικά των ανεμογεννητριών (χάλυβας, σπάνιες γαίες κλπ), για να μεταφερθούν και να τοποθετηθούν εκπέμπονται εκατομμύρια τόνοι (CO²) τόσοι που ο μικρός χρόνος λειτουργίας τους ουδέποτε δεν θα κάνει «απόσβεση». γ) και κυριότερο, λόγω στοχαστικότητας και μεταβλητότητας των ΑΠΕ λειτουργούν ταυτόχρονα θερμικοί σταθμοί σε «θερμή ή στρεφόμενη εφεδρεία» δηλαδή «άεργος ισχύς» για να μην καταρρεύσουν τα δίκτυα όταν σταματήσει ο αέρας ή συννεφιάσει απότομα. Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι καίμε παραπανίσια καύσιμα άρα εκπέμπουμε περισσότερο  CO². Αν λοιπόν γίνει ένας ισολογισμός θα δούμε ότι τελικά λόγω ΑΠΕ έχουμε αύξηση εκπομπών διοξειδίου και όχι μείωση!      

Εικόνα 1. Ο Πίνακας δείχνει ότι στη Χώρα μας, από το 2006 που άρχισαν να εγκαθίστανται οι ΑΠΕ, αυξάνονται συνέχεια αντί να μειώνονται τα ορυκτά καύσιμα παρότι, λόγω οικονομικής κρίσης, η κατανάλωση ρεύματος μειώνεται ραγδαία

2. «Χωρίς τα αιολικά δεν πιάνουμε τον ευρωπαϊκό  στόχο μείωσης του CO2» Ποια είναι η αλήθεια; Η Χώρα μας παρότι συμβάλλει μόνο 2,5% στις συνολικές εκπομπές των χωρών της ΕΕ έχει ήδη υπερκαλύψει όλες της τις υποχρεώσεις αφού εκπέμπει 1.000 κιλά λιγότερα από τον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ ετησίως ανά άτομο. Επιπλέον το δ` τρίμηνο του 2022 μείωσε κατά 6,4% τις εκπομπές διοξειδίου έναντι 4% που ήταν ο μέσος όρος των χωρών της ΕΕ. Μήπως μείωσε τις εκπομπές επειδή έχουμε πολλές ΑΠΕ (7^η χώρα στον κόσμο σε ανάπτυξη ΑΠΕ); Κάθε άλλο! Η Χώρα μας μείωσε τις εκπομπές διοξειδίου λόγω φτώχειας των κατοίκων της γενικότερα και ενεργειακής φτώχειας ειδικότερα αλλά και λόγω αποβιομηχάνισης. Συγκεκριμένα από το 2011 έως σήμερα η κατανάλωση ρεύματος στην Ελλάδα μειώθηκε πάνω από 50%! Να τελειώνει και αυτό το παραμύθι. Αυτοί που πρέπει να μειώσουν εκπομπές διοξειδίου στην ΕΕ είναι η Γερμανία, η Πολωνία η Τσεχία, η Σλοβακία κ.α που εκπέμπουν τη μερίδα του λέοντος και φιγουράρουν μέσα στις πρώτες χώρες του κόσμου. Αυτοί όχι μόνο δεν μειώνουν αλλά εγκαινιάζουν αβέρτα καινούργιες λιγνιτικές και ανθρακικές μονάδες σε αντίθεση με την «πάμπλουτη» Ελλάδα που κλείνει τον λιγνίτη με εντολή των ΗΠΑ για να αγοράζει το δικό τους πανάκριβο LNG που εκτός των άλλων παράγεται με την καταστροφική μέθοδο Fracking

Εικόνα 2. Οι χώρες της ΕΕ που πρέπει να μειώσουν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι: Η Γερμανία, η Πολωνία, η Τσεχία, η Σλοβακία κλπ και όχι η Ελλάδα. ¨ομως αυτές οι χώρες εγκαινιάζουν και νέους ανθρακικούς σταθμούς

3. Δεν επιβαρύνουν το Περιβάλλον ή το επιβαρύνουν ελάχιστα: Αυτός είναι ο μέγας μύθος! Τώρα όλοι γνωρίζουμε και δυστυχώς το μάθαμε οδυνηρά, ότι δημιουργούν τεράστια περιβαλλοντικά προβλήματα και μάλιστα πιο μόνιμα από τα ορυκτά καύσιμα. Τα βουνά μας και τα δάση μετατρέπονται σε βιομηχανικές ζώνες ενέργειας παρότι εκεί απαγορεύεται αυστηρά να κάνεις ούτε σπίτι, ούτε μαντρί. Κόβονται χιλιάδες στρέμματα δάσους και καταστρέφονται δασικές εκτάσεις για να ανεβάσουν τα τέρατα στα βουνά. Όπου λειτουργούν ανεμογεννήτριες εξαφανίζονται τα ζώα. Τα λάδια από τις γεννήτριες (ένα τόνο λάδι έχει η κάθε μία) είτε από διαρροές είτε κλείνοντας το χρόνο ζωής τους περνάνε στον υδροφόρο ορίζοντα μολύνοντας απίστευτες ποσότητες νερού. Τα τσιμέντα (1.000 έως 2.000 κυβικά σε κάθε βάση ανεμογεννήτριας) ταπώνουν τις υδρομαστεύσεις με τεράστιο κίνδυνο να εξαφανιστούν ή να μειώσουν ποσότητες οι πηγές. Αλλάζουν τοπικά το μικροκλίμα μειώνοντας τις χιονοπτώσεις και τις βροχοπτώσεις. Τεράστια ζημιά στη χλωρίδα, την πανίδα και τη βιοποικιλότητα. Ούτε περιοχές Νατούρα, ούτε εθνικούς δρυμούς ούτε εθνικά πάρκα εξαιρούν. Και όταν έλθει το τέλος της ζωής τους αφού καμία ΜΠΕ δεν τους υποχρεώνει να τα μαζέψουν θα μείνουν εκεί για να συνεχίσουν να ρυπαίνουν το έρμο το περιβάλλον που οι καλοί μας οικολόγοι διατείνονται πως θέλουν να το προστατέψουν με τις ΑΠΕ. Άπειρες ακόμα συνέπειες στο περιβάλλον και επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων θα μπορούσαν να αναφερθούν αλλά δεν το επιτρέπει ο χώρος.
4. Παράγουν φθηνό ρεύμα οι ΑΠΕ; Δεν γνωρίζουμε αν θα μπορούσαν να δώσουν φθηνό ρεύμα αλλά γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο Ελληνικός λαός το ρεύμα των ΑΠΕ το πληρώνει πανάκριβα. Λειτουργώντας με προτεραιότητα στα δίκτυα και «εγγυημένες τιμές» όλα αυτά τα χρόνια ξεζούμισαν τον Ελληνικό λαό που πληρώνει τις εγκαταστάσεις τους ως φορολογούμενος πολίτης και την παραγωγή ρεύματος των ΑΠΕ ως καταναλωτής αφού εκτός από το ρεύμα που καταναλώνει πληρώνει και 27% επί της κατανάλωσης μέσω ΕΤΜΕΑΡ που μπαίνει στις τσέπες των «πράσινων» αρπαχτικών
5. Πρέπει να εγκατασταθούν κι άλλες ΑΠΕ; Κατηγορηματικά ΟΧΙ! Ούτε ένα έργο βιομηχανικής ΑΠΕ επιπλέον! Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ η επιπλέον εγκατάσταση ΑΠΕ όχι μόνο δεν προσθέτει τίποτα στο ηλεκτρικό σύστημα αλλά δημιουργεί συνθήκες ενός γενικευμένου Blackout» [2] Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει κορεσμός των δικτύων και η χαμηλή κατανάλωση ρεύματος σε συνδυασμό με την υψηλή διείσδυση των μεταβλητών ΑΠΕ δεν αφήνει ηλεκτρικό χώρο για τις σταθερές πηγές ενέργειας που είναι απαραίτητες στην ευστάθεια του Ηλεκτρικού συστήματος. Αυτό πιο απλά σημαίνει ότι αν οι μονάδες βάσης (λιγνιτικές και φυσικού αερίου) δεν είναι μέσα στο δίκτυο, έστω κα με το «τεχνικά ελάχιστο» όριο και ο ηλεκτρικός χώρος έχει καλυφθεί από μ.ΑΠΕ γίνεται κάτι περισσότερο από ορατός ο κίνδυνος ενός ολικού Blackout αμέσως μόλις υπάρξει  απότομη απώλεια ισχύος από μ.ΑΠΕ. Αυτό ανάγκασε τη ΡΑΕ να ζητήσει από τους παραγωγούς ΑΠΕ υποχρεωτική μείωση παραγωγής κατά 5%! Επίσης σε σύσκεψη της ΡΑΕ με ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΗΕ αποφασίστηκε να μπουν σε ετοιμότητα για να αποσυνδέσουν Φωτοβολταϊκά….  Γιατί λοιπόν να βάλουμε κι άλλες ΑΠΕ αφού ζητάμε μείωση παραγωγής από τις υπάρχουσες.
6. Πόσες ΑΠΕ έχουμε σήμερα και πόσες αντέχει το Η/Σύστημα; Με βάση τον Ενεργειακό Σχεδιασμό (ΕΣΕΚ) που εκπόνησε το 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το 2030 θα έπρεπε να έχουμε 7 GW εγκατεστημένη ισχύ ΑΠΕ. Η ΝΔ αναθεώρησε το ΕΣΕΚ το 2020 και το 7 GW το έκανε 15 GW και τώρα διέρρευσε στον τύπο νέα αναθεώρηση του ΕΣΕΚ που προβλέπει 28 GW το 2030! Όμως από τον ΑΔΜΗΕ μαθαίνουμε ότι σήμερα έχουμε συνδεδεμένες στο δίκτυο ΑΠΕ 11 GW και τελειωμένα άλλα 24 GW που δεν έχουν πάρει άδεια σύνδεσης λόγω κορεσμού των δικτύων! Άρα το 2030 με βάση τον ξανα-αναθεωρημένο ΕΣΕΚ και αν έχουν ολοκληρωθεί τα καινούργια δίκτυα θα μπορεί να καλύψουν 28 GW. Όμως 11 GW + 24 GW μας κάνουν 35 GW και βρισκόμαστε ακόμα στον Μάη του 2023 και η συνολική κατανάλωση στη χώρα μας βρίσκεται μ.ο στα 4  GW!!!! Και αντί να μπει ένα ΣΤΟΠ σ αυτό το καταστροφικό ντελίριο της εγκατάστασης ΑΠΕ αυτοί συνεχίζουν με τέτοιο ρυθμό που το 2030 θα έχουμε εγκαταστήσει πάνω από 100 GW!

Εικόνα 3. Ο για 3η φορά αναθεωρημένος ΕΣΕΚ προβλέπει το 2030 να έχουμε εγκαταστήσει 28 γιγαβατ ΑΠΕ αλλά σήμερα, Μάης το 2023, έχουμε εγκατεστημένα 35 γιγαβατ!!!! Γιατί συνεχίζουν και εντείνουν την καταστροφή με νέες ΑΠΕ;

Γιατί λοιπόν αγαπητοί μου φίλοι πρέπει να εγκαταστήσουμε, όπως υποστηρίζετε, κι άλλες ΑΠΕ αφού δεν χρειάζονται και επιπλέον δημιουργούν τεράστια προβλήματα κατάρρευσης του Ηλεκτρικού συστήματος; [2]   

Επίσης η σύγκριση ΑΠΕ με λιγνίτη είναι «εκ του πονηρού» διότι συγκρίνουν μήλα με καρπούζια! Οι ΑΠΕ, παρότι έχουμε συνδεδεμένες σε τριπλάσια ισχύ από την κατανάλωση, δεν αντικαθιστούν τις σταθερές πηγές ενέργειας και όσα ακόμα και να βάλουμε δεν μπορούν να το κάνουν τουλάχιστον μέχρι να βρεθεί αξιόπιστη λύση με την αποθήκευση. Αυτό το γνωρίζουν οι αγαπητοί φίλοι γι αυτό η σύγκριση, που αποφεύγουν πλέον να κάνουν, είναι λιγνίτης με φυσικό αέριο (καύσιμο γέφυρα το έλεγαν οι ίδιοι) κι ακόμα καλύτερα με το LNG που έχει κυριεύσει την Ελληνική και την Ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Και σ` αυτή τη σύγκριση να τα βάλουμε όλα και τα οικονομικά, και τα περιβαλλοντικά (βλέπε Fracking), και την ενεργειακή εξάρτηση, και την ενεργειακή ασφάλεια και το εμπορικό ισοζύγιο και πολλά ακόμα.

Βεβαίως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) ως όρος και λογική είναι σαφώς και σωστή και αναγκαία αλλά για να τοποθετεί κάποιος υπεύθυνα χρειάζεται να απαντήσει σε κάποια βασικά ερωτήματα όπως: Ποιες ΑΠΕ; (σταθερές ή μεταβλητές), Τι μέγεθος (άλλο ένα Φ/Β στέγης κι άλλο τα τέρατα), που θα εγκατασταθούν; Και το βασικότερο πόσες; Δεν υπάρχει νταβάνι στην εγκατάσταση των ΑΠΕ; Ήδη αυτά που έχουν εγκαταστήσει καλύπτουν 10 φορές την κατανάλωση της Χώρας!!!

Το θέμα βέβαια είναι τεράστιο και δεν εξαντλείται σε ένα κείμενο γι αυτό το κλείνουμε εδώ προς το παρόν ελπίζοντας πως οι αγαπητοί μας φίλοι θα μας δώσουν την ευκαιρία να επανέλθουμε.

Κοζάνη 23/5/23

Στέφανος Πράσσος

Περιφερειακός Σύμβουλος, εκπρόσωπος της «Αριστερής Συμπόρευσης για την ΑΝΑΤΡΟΠΗ στη Δυτική Μακεδονία»