Σε ισχύ βρίσκεται από σήμερα, με το άνοιγμα των σχολείων και την επάνοδο των μαθητών, το νέο “ποινολόγιο” για την κατοχή κινητών τηλεφώνων και οποιαδήποτε άλλης ηλεκτρονικής συσκευής ή παιχνιδιού που διαθέτει σύστημα επεξεργασίας εικόνας και ήχου εντός του σχολικού χώρου.
Θυμίζουμε ότι το νέο ποινολόγιο των μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ 2531/29-4-2024 Τροποποίηση της υπό στοιχεία 79942/ΓΔ4/ 21-5-2019 υπουργικής απόφασης «Εγγραφές, μετεγγραφές, φοίτηση και θέματα οργάνωσης της σχολικής ζωής στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης»).
Μέτρα αντιμετώπισης σχολικής βίας και εκφοβισμού
Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ως άνω απόφαση, το νέο πλαίσιο περί των παιδαγωγικών μέτρων έχει ως εξής:
Εισάγεται η αποβολή από τα μαθήματα μέχρι τρεις (3) ή μέχρι (5) μέρες κατά περίπτωση, ενώ μέχρι σήμερα προβλεπόταν αποβολή από τα μαθήματα μιας (1) ή δύο (2) ημερών. Εισάγεται το μέτρο της ωριαίας απομάκρυνσης, του αποκλεισμού από δράσεις, εκδηλώσεις και δραστηριότητες που διοργανώνει το σχολείο καθώς και της αλλαγής τμήματος, που δεν προβλέπονταν στο ισχύον πλαίσιο. Καθίσταται πιο ευέλικτη η διαδικασία για την εφαρμογή του μέτρου της αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος. Σε περίπτωση μαγνητοφώνησης, φωτογράφισης ή βιντεοσκόπησης εκπαιδευτικού ή μαθητή επιβάλλεται το μέτρο της αποβολής από τα μαθήματα μέχρι τρεις (3) ή μέχρι πέντε (5) ημέρες, ανάλογα με τη βαρύτητα του περιστατικού. Σε περίπτωση που το περιστατικό αφορά σε ιδιαιτέρως ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, τότε εφαρμόζεται το παιδαγωγικό μέτρο της αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος.
Τέλος, ρυθμίζεται η διαδικασία αποκατάστασης της δαπάνης για φθορά/καταστροφή, ολική ή μερική, που προκαλούν μαθητές σε σχολικά κτίρια, χώρους και παραρτήματα αυτών, καθώς και σε υλικοτεχνική υποδομή και εξοπλισμό εντός αυτών, την όποια είτε αναλαμβάνει να καταβάλλει ο γονέας/κηδεμόνας ή ο ίδιος ο μαθητής, εάν είναι ενήλικος, είτε, σε αντίθετη περίπτωση, αυτή βεβαιώνεται και ακολουθείται η διαδικασία είσπραξής της.
Η εθνική στρατηγική για την καταπολέμηση της ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή με την έναρξη του νέου σχολικού έτους. Υπενθυμίζεται ότι μεταξύ των μέτρων που έχουν δρομολογηθεί περιλαμβάνονται: Δύο προγράμματα επιμόρφωσης για τους Συμβούλους Εκπαίδευσης, τις τετραμελείς ομάδες δράσης σε κάθε διεύθυνση, τους Διευθυντές 14.000 Σχολικών Μονάδων και τους Υπευθύνους Αποδέκτες Αναφορών.
Εισαγωγή προγράμματος Δράσεων Ενεργού Πολίτη (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Α’ Λυκείου, 4 ώρες τον μήνα).
Οριζόντια (σε όλα τα μαθήματα) εκπαίδευση των μαθητών σε δεξιότητες ζωής (lifeskills) από το νηπιαγωγείο μέχρι και την Α΄ τάξη Λυκείου.
Νέος Κανονισμός Λειτουργίας των Σχολείων.
Επαναφορά της διάκρισης απουσιών σε δικαιολογημένες και μη
Αποφασίζουμε:
Αντικαθίσταται το άρθρο 31 της υπό στοιχεία 79942/ ΓΔ4/21-5-2019 υπουργικής απόφασης «Εγγραφές, μετεγγραφές, φοίτηση και θέματα οργάνωσης της σχολικής ζωής στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης» (Β’ 2005), το οποίο διαμορφώνεται ως εξής: «Άρθρο 31 Παιδαγωγικά μέτρα και ενέργειες παιδαγωγικού χαρακτήρα
1) Ο Σύλλογος Διδασκόντων/ουσών έχει την παιδαγωγική ευθύνη να προβαίνει σε ενέργειες και να εφαρμόζει πρακτικές για τη δημιουργία εντός της σχολικής μονάδας κατάλληλων προϋποθέσεων για την υλοποίηση των στόχων της εκπαίδευσης και για τη διαπαιδαγώγηση των μαθητών/τριών, ώστε να σέβονται τους διαφορετικούς ρόλους και να αναγνωρίζουν την ανάγκη τήρησης των κανόνων.
Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να χρησιμοποιεί όλους τους διαθέσιμους τρόπους, ιδίως συμβουλευτικές συναντήσεις με τις υποστηρικτικές εκπαιδευτικές δομές, διαδικασία διαμεσολάβησης, για τη βελτίωση της συμπεριφοράς του/της μαθητή/τριας, την ενίσχυση της ατομικής υπευθυνότητάς του/της, καθώς και για την αντιμετώπιση κάθε αποκλίνουσας συμπεριφοράς που επιδεικνύει ο/η μαθητής/τρια εντός και εκτός σχολικής μονάδας.
2) Τα παιδαγωγικά μέτρα που δύνανται να εφαρμοστούν με γνώμονα το συμφέρον των μαθητών/τριών που παρουσιάζουν αποκλίνουσα συμπεριφορά εντός και εκτός σχολικής μονάδας, κατά τον λόγο αρμοδιότητας του καθενός εκπαιδευτικού οργάνου, είναι τα ακόλουθα:
α) προφορική παρατήρηση,
β) επίπληξη,
γ) ωριαία απομάκρυνση,
δ) αποβολή από τα μαθήματα μέχρι τρεις (3) ημέρες,
ε) αποβολή από τα μαθήματα μέχρι πέντε (5) ημέρες, στ) αποκλεισμός από πάσης φύσεως δράσεις, εκδηλώσεις, αθλητικές δραστηριότητες, εκπαιδευτικές εκδρομές/επισκέψεις/μετακινήσεις που διοργανώνει το σχολείο, σωρευτικώς ή διαζευκτικώς, εντός του τρέχοντος σχολικού έτους,
ζ) αλλαγή τμήματος και η) αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.
Τα παραπάνω μπορούν να ισχύουν παράλληλα με τις δράσεις παιδαγωγικής μορφής, τις οποίες προτείνει ο Σύλλογος Διδασκόντων/ ουσών, σε συνεργασία με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς. Σε κάθε περίπτωση, τα προβλεπόμενα παιδαγωγικά μέτρα δεν εφαρμόζονται κατά την αναφερόμενη ως άνω σειρά, ενώ η λήψη τους θα πρέπει να κρίνεται, κάθε φορά (ad hoc), κατάλληλη και αναγκαία για την επίτευξη του επιδιωκόμενου παιδαγωγικού σκοπού.
3) Τα παιδαγωγικά μέτρα της παρ. 2 εφαρμόζονται ως εξής:
i) Κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να εφαρμόσει τα παιδαγωγικά μέτρα α, β και γ.
ii) Ο/Η Διευθυντής/ντρια του σχολείου μπορεί να εφαρμόσει τα παιδαγωγικά μέτρα α, β, γ και δ.
iii) Ο Σύλλογος Διδασκόντων/ουσών μπορεί να εφαρμόσει τα παιδαγωγικά μέτρα α, β, γ, δ, ε, στ, ζ και η. Στην αρχή των συνεδριάσεων του Συλλόγου καλούνται υποχρεωτικά: α) το προεδρείο της Μαθητικής Κοινότητας του τμήματος και β) το προεδρείο του Μαθητικού Συμβουλίου του σχολείου για να καταθέσουν τις απόψεις τους, να παράσχουν τυχόν εξηγήσεις και στη συνέχεια αποχωρούν.
iv) Το παιδαγωγικό μέτρο της αλλαγής τμήματος αποφασίζεται σε περιπτώσεις σοβαρών και επαναλαμβανόμενων παραπτωμάτων του/της μαθητή/τριας, τα οποία έχουν άμεσο αντίκτυπο στην εύρυθμη λειτουργία του τμήματος. Την αλλαγή τμήματος την επιβάλλει ο Σύλλογος Διδασκόντων/ουσών για παιδαγωγικούς λόγους, συντάσσοντας προς τούτο πλήρως αιτιολογημένο πρακτικό – απόφαση.
v) Το παιδαγωγικό μέτρο της αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος επιβάλλεται σε εξαιρετικά αποκλίνουσα/ ες συμπεριφορά/ές ή επαναλαμβανόμενες αποκλίνουσες συμπεριφορές, ιδίως σε εκείνες που περιγράφονται στο άρθρο 4 του ν. 5029/2023 (Α’ 55), καθώς και για τη φθορά/καταστροφή, μερική ή ολική, σχολικών κτιρίων, χώρων και παραρτημάτων αυτών και υλικοτεχνικής υποδομής και εξοπλισμού εντός αυτών.
Η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος επιβάλλεται με πλήρως αιτιολογημένο πρακτικό- απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών κατόπιν γνώμης του Συμβούλου Εκπαίδευσης Παιδαγωγικής Ευθύνης. Το παιδαγωγικό μέτρο της αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος ισχύει από το σχολικό έτος εντός του οποίου επεβλήθη και ο/η μαθητής/τρια δεν μπορεί να μετεγγραφεί-επανεγγραφεί εφεξής και για κανένα επόμενο σχολικό έτος στην ίδια σχολική μονάδα από την οποία απομακρύνθηκε.
Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις έλλειψης αντίστοιχης σχολικής μονάδας στον ίδιο ή όμορο Δήμο ή αντίστοιχου τομέα ή αντίστοιχης ειδικότητας σε κάποια από τα Επαγγελματικά Λύκεια της ίδιας Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ή της ανάγκης μετακίνησης σε άλλο νησί. Η διαδικασία που ακολουθείται για τη λήψη απόφασης αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος είναι η ακόλουθη: Τουλάχιστον πέντε (5) ημέρες πριν από τη λήψη της απόφασης, ενημερώνονται εγγράφως οι γονείς ή κηδεμόνες του/της μαθητή/τριας, ή ο/η ίδιος/α αν είναι ενήλικος/η, και καλούνται σε ακρόαση ενώπιον του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών. Στην έγγραφη ενημέρωση, αναφέρεται ο τόπος, η ημέρα, η ώρα της ακρόασης και προσδιορίζεται το αντικείμενο του μέτρου και οι λόγοι που αιτιολογούν την εφαρμογή του.
Ο/Η μαθητής/τρια αν είναι ενήλικος/η ή ο/η γονέας ή κηδεμόνας του/της, έχουν δικαίωμα να λάβουν πλήρη γνώση της υπόθεσης. Στη συνεδρίαση έχουν δικαίωμα να παρίστανται ο/οι κηδεμόνας/ες του/ της μαθητή/τριας, ή ο/η ίδιος/α αν είναι ενήλικος/η, καθώς και το προεδρείο της Μαθητικής Κοινότητας του τμήματός του/της και το προεδρείο του Μαθητικού Συμβουλίου του σχολείου, τα οποία καλούνται υποχρεωτικά για να: α) καταθέσουν τις απόψεις τους β) παράσχουν τυχόν εξηγήσεις και στη συνέχεια αποχωρούν στο σύνολό τους. Για τη συνεδρίαση του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών συντάσσεται πρακτικό-απόφαση από τον γραμματέα που επικυρώνεται από τον/την Πρόεδρο του Συλλόγου, στο οποίο πρέπει να μνημονεύονται, ιδίως, τα ονόματα και η ιδιότητα των παριστάμενων μελών καθώς και ο τόπος και ο χρόνος της συνεδρίασης. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με την πλειοψηφία των παρόντων μελών, ενώ στο πρακτικό καταχωρίζονται και οι γνώμες και τα ονόματα των μελών που μειοψήφησαν. Επίσης, πρέπει να γίνεται αναλυτική αναφορά στις παιδαγωγικές μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν σε τυχόν προηγούμενες περιπτώσεις για τον/τη συγκεκριμένο/η μαθητή/τρια και στα παιδαγωγικά μέτρα που ενδεχομένως λήφθηκαν πριν την υιοθέτηση του ως άνω παιδαγωγικού μέτρου.
Η απόφαση της αλλαγής του σχολικού περιβάλλοντος δεν ανακοινώνεται δημόσια. Ο/Η Διευθυντής/ντρια Εκπαίδευσης επιλέγει τη σχολική μονάδα, στην οποία θα γίνει η μετεγγραφή μετά την αλλαγή του σχολικού περιβάλλοντος σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 18 της παρούσας. Πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη αν λειτουργεί άλλη αντίστοιχη σχολική μονάδα στην ίδια Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Στην περίπτωση που δεν λειτουργεί αντίστοιχος τομέας ή αντίστοιχη ειδικότητα σε κάποια από τα Επαγγελματικά Λύκεια της ίδιας Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης επιλέγει σχολική μονάδα που λειτουργεί αντίστοιχος τομέας ή αντίστοιχη ειδικότητα στην οποία θα πραγματοποιηθεί η μετεγγραφή μετά την αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.
4) Σε περίπτωση που διαπιστωθεί κατά τη διάρκεια του μαθήματος ή κατά τη διάρκεια του διαλείμματος ή κατά τη διάρκεια της προσέλευσης ή αποχώρησης ότι ο/η μαθητής/τρια μαγνητοφωνεί ή φωτογραφίζει ή βιντεοσκοπεί με οποιοδήποτε τρόπο εκπαιδευτικούς ή συμμαθητές/τριες του/της, τότε ο Διευθυντής/ντρια της σχολικής μονάδας ζητά άμεσα από τον/τη μαθητή/τρια να απενεργοποιήσει τη συσκευή και να την παραδώσει, καλώντας τους γονείς/κηδεμόνες των εμπλεκομένων να προσέλθουν στο σχολείο, προκειμένου να λάβουν γνώση του περιστατικού. Παράλληλα, οφείλει να αξιολογήσει παιδαγωγικά το περιστατικό, και ανάλογα με τη βαρύτητά του, είτε να επιληφθεί ο/η ίδιος/α είτε να το παραπέμψει στον Σύλλογο Διδασκόντων/ουσών. Αν ο/η Διευθυντής/ντρια επιληφθεί ο/η ίδιος/α, υποχρεωτικά εφαρμόζει το παιδαγωγικό μέτρο της αποβολής από τα μαθήματα μέχρι τρεις (3) ημέρες, ενώ, αν παραπέμψει στο Σύλλογο Διδασκόντων/ουσών, ο τελευταίος υποχρεωτικά εφαρμόζει το παιδαγωγικό μέτρο της αποβολής από τα μαθήματα μέχρι πέντε (5) ημέρες. Σε περίπτωση που η μαγνητοφώνηση, φωτογράφιση ή βιντεοσκόπηση αφορά σε ιδιαιτέρως ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, τότε ο Σύλλογος Διδασκόντων/ουσών υποχρεούται να εφαρμόσει το παιδαγωγικό μέτρο της αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος για τον/τη μαθητή/τρια που προέβη στις ανωτέρω ενέργειες.
5) Στις περιπτώσεις εκείνες, όπου αποδεδειγμένα η φθορά/καταστροφή, μερική ή ολική, σχολικών κτιρίων, χώρων και παραρτημάτων αυτών, καθώς και υλικοτεχνικής υποδομής και εξοπλισμού εντός αυτών, αποδίδεται σε συγκεκριμένο/η μαθητή/τρια, ο/η τελευταίος/α ελέγχεται για τη συμπεριφορά αυτή και η δαπάνη αποκατάστασης βαρύνει τον γονέα/κηδεμόνα του/της ή τον/την ίδια αν είναι ενήλικος/η. Πιο συγκεκριμένα, το αρμόδιο όργανο, καθορίζει το ποσό της δαπάνης αποκατάστασης και σε περίπτωση αποδοχής, οι γονείς/κηδεμόνες ή οι μαθητές/τριες, αν είναι ενήλικες, καταβάλλουν το ως άνω ποσό, ενώ, σε περίπτωση άρνησης, η σχετική δαπάνη βεβαιώνεται και ακολουθεί η διαδικασία είσπραξής της.
6) Επιπλέον, για τα παιδαγωγικά μέτρα της παρ. 2 ισχύουν τα εξής: Η προφορική παρατήρηση έχει σκοπό να προειδοποιήσει τον/τη μαθητή/τρια ότι η συμπεριφορά του/της παρεκκλίνει από τα προβλεπόμενα από τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας της σχολικής μονάδας και δεν καταχωρίζεται στο Βιβλίο Καταγραφής Ενεργειών Υποστήριξης Εύρυθμης Λειτουργίας. Η επίπληξη καταγράφεται στο βιβλίο καταγραφής Ενεργειών Υποστήριξης Εύρυθμης Λειτουργίας. Οι ωριαίες απομακρύνσεις καταγράφονται ως παιδαγωγικά μέτρα και λαμβάνονται υπόψη στις συνολικές απουσίες για τον χαρακτηρισμό της φοίτησης, αρκεί να έχει συμπληρωθεί το αντίστοιχο βιβλίο καταγραφής.
7) Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς/κηδεμόνες των μαθητών/τριών ενημερώνονται άμεσα για την εφαρμογή του παιδαγωγικού μέτρου της αποβολής και για τον τρόπο εκτέλεσής του. Οι ώρες απουσίας των μαθητών/τριών που οφείλονται στην εφαρμογή του παιδαγωγικού μέτρου της αποβολής καταχωρίζονται και προσμετρώνται για τον χαρακτηρισμό της φοίτησης.
8) Εάν μαθητής/τρια παρακωλύει τη διεξαγωγή μαθήματος, είναι δυνατόν να του/της επιβληθεί ωριαία απομάκρυνση από την αίθουσα διδασκαλίας, οπότε απασχολείται με την ευθύνη της/του Διευθύντριας/ντή του σχολείου, λαμβάνοντας απουσία. Σε περίπτωση επαναλαμβανόμενων ωριαίων απομακρύνσεων και πάντως μετά από τρεις απομακρύνσεις από τον/την ίδιο/α διδάσκοντα/ουσα ή πέντε συνολικά, ο Σύλλογος Διδασκόντων/ουσών δύναται να εφαρμόσει κατά τη κρίση του τα παιδαγωγικά μέτρα δ) και ε) της παρ. 2 της παρούσας, προειδοποιώντας τον/τη μαθητή/τρια, με γνωστοποίηση προς τους κηδεμόνες του/της, ότι επίκειται η εφαρμογή του παιδαγωγικού μέτρου της αλλαγής τμήματος. Εφόσον η συμπεριφορά του/της μαθητή/τριας δεν βελτιώνεται, μετά την λήψη των ως άνω παιδαγωγικών μέτρων, εξετάζεται η δυνατότητα λήψης του παιδαγωγικού μέτρου της αλλαγής τμήματος, εάν και εφόσον υφίσταται.
9) Στους/στις μαθητές/τριες που επιτυγχάνουν βαθμό ετήσιας προόδου «άριστα» απονέμεται, μετά από απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών, «Αριστείο Προόδου».
10) Στους/στις μαθητές/τριες κάθε τμήματος που επιτυγχάνουν τον μεγαλύτερο βαθμό ετήσιας προόδου και διαγωγή «εξαιρετική» απονέμεται, μετά από απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών, «Βραβείο Προόδου». Σε περίπτωση ισοβαθμίας το «Βραβείο Προόδου» απονέμεται σε όλους/ες τους/τις μαθητές/τριες που ισοβάθμησαν.
11) Στους/στις μαθητές/τριες οι οποίοι/ες έχουν σημειώσει σημαντική βελτίωση στη συμπεριφορά τους ή στην επίδοσή τους στα μαθήματα, απονέμεται, μετά από απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών, «Έπαινος Προσωπικής Βελτίωσης».
12) Στους/στις μαθητές/τριες που διακρίνονται για ιδιαίτερες πράξεις αλληλεγγύης και κοινωνικής προσφοράς και για πράξεις που εκφράζουν πνεύμα ανιδιοτελούς φιλαλληλίας απονέμεται ειδικός έπαινος.
13) Ο τύπος και οι διαστάσεις των ειδικών διπλωμάτων που προβλέπονται στο άρθρο αυτό καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (Υ.ΠΑΙ.Θ.Α).
14) Όλες οι τιμητικές διακρίσεις επιδίδονται σε επίσημη τελετή κατά την Εορτή της Σημαίας. Στην τελετή αυτή προσκαλούνται να παραστούν οι τοπικές αρχές και οι γονείς και οι κηδεμόνες των μαθητών/τριών.». Στην τροποποιούμενη απόφαση όπου αναφέρεται: α) το «Πλαίσιο Οργάνωσης Σχολικής Ζωής» νοείται ο «Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας Σχολικής Μονάδας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» και β) το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (ΥΠ.Π.Ε.Θ.) νοείται το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (Υ.ΠΑΙ.Θ.Α.). Κατά τα λοιπά ισχύει η υπό στοιχεία 79942/ΓΔ4/ 21-5-2019 (Β’ 2005) υπουργική απόφαση.
Αναλυτικά:
