Την ένταξη του Έργου «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΛΑΣΤΗΣ» προϋπολογισμού 834.000 € στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2014-2020 (Πρόσκληση 116, δράση «‘Έργα ανάδειξης πολιτιστικής κληρονομιάς και λειτουργικής τους δικτύωσης») εισηγήθηκε ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Κοζάνης Γρηγόρης Τσιούμαρης στην Οικονομική Επιτροπή της 22ης Δεκεμβρίου.
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου Βλάστης αποτελεί Παρεκκλήσι του Ιερού Ενοριακού Ναού Αγίου Μάρκου Βλάστης. Είναι ναός μεταβυζαντινός, τρίκλιτος χωρίς τρούλο, που περιστοιχίζεται από ψηλό πέτρινο περίβολο. Εσωτερικά τα τρία κλίτη χωρίζονται με κίονες που φέρουν κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού, ενώ υπάρχει και γυναικωνίτης. Ο ναός θεωρείται σημαντικός , τόσο για την χρονολογία κτίσης του, που τοποθετείται στα 1761, όσο και για το ξυλόγλυπτο τέμπλο του , το οποίο μεταφέρθηκε από τη Μοσχόπολη το 1769. Αποτελεί μνημείο και προστατεύεται από τις διατάξεις του Αρχαιολογικού νόμου 3028/2002 « Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς»
Το έργο αποτελείται από δύο υποέργα:
1) Το 1ο υποέργο με τίτλο « Επείγουσες στερεωτικές και αναστηλωτικές εργασίες στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Βλάστης» με π/υ 334.000,00 (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) το οποίο θα υλοποιηθεί από την Δ/νση Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης σύμφωνα με την αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΑΒΜΜ/702484/79688/6803/11-12-2020 (ΑΔΑ: ΩΕ6Ο4653Π4-Ω36) Υ.Α., με εγκεκριμένη μελέτη συμβατικών τευχών .
Στο ανωτέρω έργο πρόκειται να γίνουν οι εξής εργασίες:
- Καθαίρεση κεραμιδιών
- Αποξήλωση της λίθινης διαπλάτυνσης της νοτιοδυτικής γωνίας
- Κατασκευή τοιχίου ενίσχυσης νοτιοδυτικής γωνίας της θεμελίωσης και επίστρωση με λίθινες πλάκες
- Καθαίρεση επιχρισμάτων στο εσωτερικό του Ι. Ναού υπό την εποπτεία συντηρητή
- Αναδόμηση με χρήση λίθινων κλειδιών της νοτιοδυτικής γωνίας στο εσωτερικό του Ι. Ναού
- Βαθιά αρμολόγηση των τοίχων εσωτερικά του Ι. Ναού, με αντικατάσταση του υπάρχοντος κονιάματος σε βάθος έως 8 εκ.
- Καθολική εφαρμογή συμβατών ενεμάτων υπό ελεγχόμενη πίεση για την σφράγιση των ρηγματώσεων των τοίχων και την ομογενοποίηση του εσωτερικού των λιθοδομών, με παράλληλη διασφάλιση της ακεραιότητας των τοιχογραφιών
- Ενίσχυση δαπέδου γυναικωνίτη με μερική αντικατάσταση σανίδων και πατόξυλων και κατασκευή νέου ξύλινου πλαισίου για την μείωση του μήκους των πατόξυλων
- Επανεπίχριση των τοίχων στο εσωτερικό του Ι. Ναού
- Κατασκευή δύο νέων ξύλινων πλαισίων εσωτερικά του Ι. Ναού, ενός σε επαφή με τον Βόρειο και ενός σε επαφή με τον Νότιο τοίχο.
- Ενίσχυση της στέγης με μερική αντικατάσταση ξύλινων στοιχείων του παραμένοντα οργανισμού, με τοποθέτηση νέων αμειβόντων, νέων διαγωνίων, νέων ποταμών και νέων εγκάρσιων συνδέσμων χωρίς να μεταβληθεί το ύψος και ο όγκος της στέγης.
- Τοποθέτηση νέου πετσώματος από ξυλεία καστανιάς
- Τοποθέτηση επί του πετσώματος υγρομονωτικής μεμβράνης
- Τοποθέτηση μεταλλικών ελκυστήρων για την σύνδεση των απέναντι τοίχων στο εσωτερικό του Ι. Ναού.
- Απομάκρυνση νεώτερων πλακιδίων και Αποκατάσταση αρχικής μορφής δαπέδου στο εσωτερικό του ναού
- Καθαίρεση περιμετρικού θρανίου εξωτερικά του ναού
- Καθαίρεση υφιστάμενων στεγάστρων στη βόρεια πλευρά του ναού
2) Το 2ο υποέργο με τίτλο «Συντήρηση τοιχογραφιών, τέμπλου , φορητών εικόνων, άμβωνα και επισκοπικού θρόνου του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Βλάστης Κοζάνης» με π/υ 500.000,00 € (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) θα υλοποιηθεί από την Δ/νση Συντήρησης Αρχαίων και Νεοτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού απολογιστικά και με αυτεπιστασία, σύμφωνα με τον Ν. 3028/2002, τον Ν. 4412/2016 και το ΠΔ 24/2019 (ΦΕΚ 39/Α/4-3-2019) «Μελέτη και Εκτέλεση Αρχαιολογικών Έργων» και βάσει των προβλεπομένων στην εγκεκριμένη μελέτη συντήρησης τοιχογραφιών, τέμπλου, φορητών εικόνων, άμβωνα και επισκοπικού θρόνου και στους όρους που τίθενται στην αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΑΒΜΜ/702484/79688/6803/11-12-2020 (ΑΔΑ: ΩΕ6Ο4653Π4-Ω36) Υ.Α.
Στο ανωτέρω έργο πρόκειται να γίνουν οι εξής εργασίες:
- Εργασίες προστασίας και ανάδειξης μνημείων: Περιλαμβάνει εργασίες συντήρησης τοιχογραφιών, ξύλινων στοιχείων, εικόνων, προμήθεια υλικών συντήρησης – εργαλείων, μεταφορά αντικειμένων προς την έδρα της ΔΣΑΝΜ και αντίστροφα, έξοδα μετακινήσεων και μισθοδοσία ΙΔΟΧ προσωπικού. Αναλυτικότερα:
- Εργασίες συντήρησης τοιχογραφιών
Οι εργασίες που θα εκτελεστούν αφορούν σε:
α) Στερέωση υποστρώματος
β) Στερέωση ζωγραφικού στρώματος
γ) Αφαίρεση επικαλύψεων
δ) Καθαρισμός αιθάλης
ε) Καθαρισμός αλάτων
στ) Συμπληρώσεις
ζ) Αισθητική αποκατάσταση
- Εργασίες συντήρησης ξύλινων στοιχείων
Το ξυλόγλυπτο τέμπλο παρουσιάζει μηχανικές παραμορφώσεις, φθορά από ξυλοφάγα έντομα, ρωγμές, επικαθίσεις και νεότερες προσθήκες.
Οι επεμβάσεις συντήρησης που θα εκτελεστούν είναι:
α) Απεντόμωση
β) Στερέωση
γ) Καθαρισμός
δ) Εφαρμογή προστατευτικού βερνικιού
Ο Επισκοπικός θρόνος και ο Άμβωνας παρουσιάζουν φθορά από ξυλοφάγα έντομα, ρωγμές, επικαθίσεις, επιζωγραφήσεις και απολέπιση του χρωματικού στρώματος
Οι εργασίες συντήρησής του αφορούν:
α) Στερέωση ζωγραφικής επιφάνειας
β) Στερέωση ξύλινου φορέα
γ) Καθαρισμός ξύλινων επιφανειών
δ) Καθαρισμών ζωγραφικής επιφάνειας
ε) Αφαίρεση επιζωγραφίσεων
στ) Απεντόμωση
ζ) Αισθητική αποκατάσταση
η) Εφαρμογή προστατευτικού βερνικιού
- Εργασίες συντήρησης φορητών εικόνων
Οι προτάσεις συντήρησης εξειδικεύονται κατά περίπτωση. Γενικά προτείνονται:
α) Αφαίρεση αφιερωμάτων
β) Καθαρισμός βερνικιού
γ) Στερέωση ζωγραφικής επιφάνειας
δ) Στερέωση ξύλινου φορέα
ε) Ξυλουργικές εργασίες συγκόλλησης, συμπλήρωσης κλπ
στ) Απεντόμωση
ζ) Αισθητική αποκατάσταση
- Έρευνα – Τεκμηρίωση – Πληροφόρηση : Περιλαμβάνει ενημερωτικά πόστερς και φυλλάδια
- Λοιπές Εργασίες : Περιλαμβάνει προμήθεια μέσων ατομικής προστασίας και ηλεκτρονικών μέσων
Τέλος να επισημάνουμε πως για το έργο εγκρίθηκε και η προγραμματική σύμβαση με συμβαλλόμενους:
- Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού ως φορέας υλοποίησης του 2ου υποέργου
- Την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ως φορέας υλοποίησης του 1ου υποέργου και
- Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ενορίας του Ι.Ν Αγίου Μάρκου Βλάστης της Ι.Μ Σισανίου και Σιατίστης ως Κύριος του έργου.
