Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και αποτελεί θετικό βήμα η κατάθεση του μετά από σημαντικό χρόνο απουσίας σχετικού σχεδιασμού.
Στο πλαίσιο του γενικού σχολιασμού στο κείμενο υπό διαβούλευση, με έμφαση στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, αναφέρονται τα ακόλουθα :
- Αναφέρονται συνολικά οι βιβλιογραφικές πηγές, χωρίς ειδική αναφορά στα σχετικά τμήματα του κειμένου με αδυναμία ολοκληρωμένης τεκμηρίωσης των σχετικών εδαφίων. Επίσης η αναφορά των υφισταμένων μέτρων πολιτικής δίδεται μόνο αριθμητικά, γεγονός που δεν συνεισφέρει στην πληρότητα του κειμένου.
- Το Σχέδιο περιλαμβάνει μόνο ένα κύριο σενάριο εξέλιξης, χωρίς να αντιμετωπίζει ένα εύρος ανάπτυξης έργων ανα τεχνολογία και πιθανές διαφοροποιήσεις του σεναρίου από αστοχίες–τροποποιήσεις του αρχικού σχεδιασμού λόγω επενδυτικού πλαισίου και χρηματοδοτήσεων, υλοποίηση έργων κλπ.
- Στα αποτελέσματα του σχεδιασμού δεν δίδεται η εκτίμηση της εξέλιξης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας και συγκριτική αξιολόγηση με σενάριο αναφοράς (Business as usual)
- Το σχέδιο δεν αποτυπώνει με σαφή αναφορά τη σύνδεση της ανάπτυξης των Α.Π.Ε. με την αντίστοιχη ανάπτυξη εθνικής βιομηχανίας κατασκευής Α.Π.Ε. σε επίπεδο στόχευσης και στήριξης.
Ειδικότερα δε, σε περιφερειακό επίπεδο Δυτικής Μακεδονίας σημειώνονται τα ακόλουθα :
Στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, γίνεται αναφορά της εξέλιξης της συνολικής ισχύος θερμικών μονάδων στο πλαίσιο της μη δεσμευτικής λειτουργίας της αγοράς χωρίς να αναφέρονται οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που θα αποσυρθούν και πότε, ούτε επίσης η ένταξη/αναβάθμιση μονάδων σύμφωνα με τις υφιστάμενες/μελλοντικές απαιτήσεις σύμφωνα με το σενάριο που εξετάσθηκε. Η αναφορά αυτή κρίνεται απαραίτητη καθώς έχει σημαντική επίδραση σε τοπικό επίπεδο ανάπτυξης και οικονομικής δραστηριότητας. Αντίστοιχη αναφορά αναμένεται και στο ΠΠ1 των πολιτικών κατευθύνσεων περιόδου 2020-30 με αναφορά σε αναμενόμενες πρωτοβουλίες σταδιακής απόσυρσης ρυπογόνων θερμικών μονάδων (p. 144).
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η Δυτική Μακεδονία αποτελεί μια από τις 4 πρώτες Περιφέρεις σε μετάβαση σε σύνολο 41 ευρωπαϊκών ανθρακοφόρων περιφερειών, μετέχοντας στην πρωτοβουλία της Ε.Ε. «Coal Regions in Transition Platform» και προτείνεται η ενσωμάτωση των σχετικών δράσεων ως αναπόσπαστο τμήμα του εθνικού σχεδιασμού. Παρά την γενική αναφορά σε αναπτυξιακά σχέδια για τις περιοχές που θα επηρεασθούν περισσότερο από την σταδιακή μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα (p. 53-54), δεν υπάρχει πρόταση που να αφορά στις διαδικασίες καθορισμού της στρατηγικής ούτε και στα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη της μετάβασης. Η διαδικασία της μετάβασης και η ανάπτυξη των περιοχών σε μετάβαση, επηρεάζεται από την αποκατάσταση και επαναχρησιμοποίηση των εδαφών των εξαντλημένων ορυχείων, γεγονός που θα πρέπει να αναφέρεται στον σχεδιασμό σε επίπεδο τελικών χρήσεων γης, χρονικού σχεδιασμού, ιδιοκτησιακού καθεστώτος και υποχρεώσεων υλοποίησης των έργων. Η ανάπτυξη νέου περιφερειακού παραγωγικού μοντέλου μετάβασης κρίνεται αναγκαίο να αποτυπώνεται και στα βασικά χαρακτηριστικά της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027 (p 194-196), με σχετικά ως προς τον ενεργειακό τομέα μέτρα αξιοποίησης του υφιστάμενου ανθρώπινου δυναμικού και τεχνογνωσίας και αντίστοιχη πρόνοια χρηματοδότησής του.
Δημήτρης Μαυροματίδης,
Πρόεδρος Δ.Ε. Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας/Τμήματος Δυτικής Μακεδονίας (TEE / TDM)
